ΚYΝΗΓΙ ΑΓΡΙΟΓΟΥΡΟΥΝΟΥ ΣΤΗΝ OΡΕΙΝΗ ΤΡΙΦΥΛΙΑ-ΠΑΓΑΝΑ- ΤΟ ΚΑΡΤΕΡΙ- ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΙΠΗΣ ΚΟΜΙΑΝΟΣ

Κυνήγι αγριογούρουνου

Στην Eλλάδα, την τελευταία εικοσιπενταετεία παρατηρήται μεγάλη πλησθημιακή αύξηση των αγριογούρουνων. Η εκπληκτική αύξηση τους παρατηρείται σε ολη την επικράτεια και φυσική συνέπεια και στην Ορεινή Τριφυλία. Η αύξησή τους έχει παρατηρηθεί μετά τις μεγάλες παρκαϊές στην γειτονική Ηλεία και μετά την απελευθέρωση από οικολόγους τριάντα-σαράντα αγριογούρουνων το έτος 1989, ιστορία που επαναλαμβανόταν μέχρι πριν λίγα χρόνια. Αυτή την στιγμή έχει γεμίσει ο τόπος μας από αγέλες. Κατά την διάρκεια της ημέρας λουμώνουν σε πυκνές συστάδες ή σε πουρνάρια τα λεγόμενα ΚΟΥΜΑΣΙ ή ΛΟΤΣΙ περιμένωντας να νυκτώσει, Ζουν σε καθαρά μητριαρχικές αγέλες, Σε αυτές τις οικογενειακές αγέλες αποκλείονται τα μεγάλα αρσενικά τα λεγόμενα καπριά. Μόλις νυχτώσει τότε πεινασμένα ξεχύνονται για να βρούν τροφή. Τα αγριοχούρουνα είναι κυρίως ο χορτοφάγα, τρώνε  βελανίδια, ρίζες, βολβούς που μπορούν να ξεθάψουν. Εάν πέσουν σε καλλιέργειες κοντά στο δάσος, κυρίως μποστάνια με ζαρζαβατικά, δεν αφήνουν τίποτα όρθιο. Σκέτη καταστροφή. Οι αραβοσιτολαλιέργειες είναι ο παράδεισός τους, προπαντώς στο γαλακτώδες στάδιο. Επίσης σκάβωντας βρίσκουν σκουλίκια, σαλιγκαρια, ρίζες. βολβούς, πατάτες και διάφορα έντομα. Όταν κυνηγηθούν αναπτύσσουν μεγάλη ταχύτητα, ενώ αν χρειαστεί κολυμπάνε πολύ καλά. Σπάνια ζουν πάνω από την ηλικία των 15 ετών.  Το αρσενικό αγριογούρουνο φτάνει πολλές φορές τα 170 κιλά, Με ύψος ένα μέτρο και μάκρος έως και 180 εκατοστά. Ο άγριος θηλυκός χοίρος είναι μικρότερος σε μέγεθος από τον αρσενικό. Τα ενήλικα αρσενικά έχουν  χαυλιόδοντες που προεξέχουν και από τις δύο πλευρές του στόματος. Χαυλιόδοντες  μπορεί να έχουν και τα μεγάλα σε ηλικία θηλυκά. Το τρίχωμα τους είναι σκληρό, σκούρο καφέ ή μαύρο. Τα μικρά αγριογούρουνα μέχρι την ηλικία του ενός έτους έχουν ανοιχτόχρωμες καφέ ρίγες, Μετά το χρώμα του τριχώματος  γίνεται σκούρο καφέ.  H εποχή αναπαραγωγής αρχίζει τον Oκτώβριο και τελειώνει τον Απρίλιο, Η αρχηγός της αγέλης είναι η πρώτη που επιδεικνύει σημεία οίστρου και αυτό δρα σαν σινιάλο για τα υπόλοιπα θηλυκά. Συνήθως γεννάνε 3 ενώ μπορεί να φτάσουν μέχρι και τα 8. 

Μου έλεγε ο Κυριάκος Κυριακόπουλος φανατικός κυνηγός, ότι : Από τα γύρω χωριά της Ορεινής Τριφυλίας,η κυνιγετική ομάδα μας που αριθμεί άλλες φορές 10 και άλλες από περισσότερα άτομα, γνώστες ολοι του κυνιγιού και της επικυνδινότητος  των αγριογούρουνων, καβαλάμε τα αγροτικά ή τζίπ μας και γυρνάμε όλη την Ελλάδα  στην Πελοπόννησο, την  Λαμία μέχρι Κοζάνη, στα Γρεβενά  στον Όλυμπο, την Βέροια, την Χαλκιδική, Αγραφα,  κ.α. Φορτώνουμε τα αυτοκίνητα μας με τα απαραίτητα εργαλεία και προσωπικό, διανύοντας χιλιόμετρα και χιλιόμετρα, μην λαβάνοντας υπ΄όψιν τα τεράστια έξοδα μπροστά στην συγκίνηση του κυνιγιού και της περιπέτειας.   Στα μέρη μας ο τρόπος κυνηγίου γίνεται πάντα με «παγάνα» όπου τα αγριογούρουνα πιέζονται από «παγανιστάδες» προς τα «καρτέρια». Σε άλλα μέρη, τα αγριογούρουνα κυνηγούνται  από κυνηγούς που ψάχνουν μόνοι ή στήνουν καρτέρι σε εκ των προτέρων επιλεγμένα σημεία. Αυτός  ο τρόπος του κυνηγίου είναι πιο επιλεκτικός, Ο κυνηγός  επιλέγει το ζώο που θα τουφεκίσει. Πάντως πρέπει να αποφεύγουμε το κυνηγι των μεγάλων θηλυκών και των νεαρότερων θηλυκών της αγέλης, διότι ωφελούν στην αύξηση της αγέλης .

 Σαν αρχηγός και παγανιστής  ο Κυριακόπουλος Κυριάκος, ο Γιάννης και ο Γιώργος  ντουφέκια στην στάμπα, ο Δημήτρης, ο Λάμπρος, ο Κώστας και ο Νίκος στα καρτέρια με τουφέκια μονόβολα, ο γιος μου Θανάσης που από 13 χρόνων των πέρνω μαζί μου στο κυνήγι, ο Γιάννος ο οξύθυμος, ο ανήσυχος  για  κοντινές αποστάσεις. Και ο Κυριάκος ο χασάπης. Όλα παιδια με τα καλαμπούρια τους  και άξιοι κυνηγοί. Και βέβαια απαραίτητη η παρουσία των κυνηγόσκυλιών μου του Ντέμου και της Λίζας.
Αυτή είναι η ομάδα μας, και πολλές φορές έρχονται και άλλα άτομα. Από τα γύρω χωριά της Ορεινής Τρυφυλίας  με εμπειρία πολλών χρόνων και πολλών αγριογούρουνων στο ενεργητικό της. Με ιστορίες που θα λέγονται για πολλά χρόνια ακόμα στα καφενεία. Όπως η  πιο πρόσφατη ιστορία είναι και αυτή στις  10-11-2012  ημέρα Σαββάτο,  ανάμεσα στο  χωριό Αετός και τοποθεσία Ραχηντούρ, του πρώην Δήμου Αετού στη μεγάλη ρεματιά.   Κάποιος ντόπιος, μας λέει πως έχει δεί έναν καπρί πολύ μεγάλο στην περιοχή της  ρεματιάς στο Ραχηντούρ να λουφάρει σε ένα πυκνό πουρνάρι και αρκουδόβατο. Πρωί – πρωϊ  ξεκινήσαμε όπως πάντα για την αναγνώρηση της περιοχής. Κατά τις 9 η ώρα και αφού έχουμε μαζευτεί,  το σχέδιο στο χώμα ή στο χαρτί αρχίζει να στήνεται. Πως θα μπούνε τα σκυλιά, που θα στηθούνε τα καρτέρια, πώς θα  κατευθύνουν οι παγανιάριδες και τα σκυλιά το καπρί στα καρτέρια.  Πώς θα κινηθούμε αν κάτι πάει στραβά, ποιοι θα πάνε που, όλα στημένα με κάθε λεπτομέρεια.  Στις 10 η ώρα και αφού τα έχουμε σχεδιάσει όλα τέλεια, ξεκινάμε.  Ακούμε τα σκυλιά να έχουν αρχίσει το καλαφάτισμα και σχεδόν αμέσως να κυνηγάνε. Τα νεύρα όλα τεντωμένα, οι παγανιέρηδες  ξεσηκώνουν τον τόπο με φωνές και τουφεκιές, έχουν κυκλώσει πουρνάρι με το γουρούνι και τα γυμνσμένα για τέτοιες περιπτώσεις σκυλιά  του αφήνουν μόνο μία διέξοδο για τα καρτέρια, αναγκάζοντας το καπρί  να κατευθυνθεί προς τα εκεί.Τα καρτέρια ακούνε τα σκυλιά να πλησιάζουν, ακούνε και την παγάνα, η αδρελαλινη ανεβαίνει στα υψη.  Ακούγονται και άλλες τουφεκιές και τέλος ακούγεται ο ήχος της ντουντούκας που σημαίνει το τέλος της ημέρας, μια που σκοτώθηκε  το τεράστιο  αγριογούρουνο . Μαζευόμαστε όλοι πάνω από το σκοτωμένο καπρί 172 κιλά ζωντανό. Δίνουμε συγχαρητηρία ο ένας στον άλλον που λειτούργησαν σωστά και θαυμάζουμε το τεράστιο θήραμά μας. Στεναχωρηθήκαμε λίγο γιατί ήταν και οι δύο σκρόφες η μια 70 κιλά και η άλλη 85,  που μας ξέφυγαν, αλλά σε όλους υπάρχει η ικανοποίηση. Τα κινητά πέρνουν φωτιά για να μάθουν όλοι την επιτυχία μας. Με δυσκολία φορτώσαμε το θήραμα, βγήκαν οι ανάλογες φωτογραφίες για να μας θυμίζουν την ωραία και πετυχημένη κυνηγετική μέρα και αφού πρώτα γυρίσαμε το αγριογούρουνο μια βόλτα στα γύρω χωριά για να σκάσουν έτσι οι ανταγωνιστές και αντίζηλοι συνάδελφοι κυνηγοί από την ζήλια τους και να θαυμάσουν οι υπόλοιποι αυτό το υπέροχο ζώο, καταλήξαμε στο καφενείο της Μηλιάς να γιορτάσουμε την επιτυχία μας με ουζα και τσίπουρο. Η μέρα έκλεισε με γλέντι σε γνωστή ταβέρνα, τρώγοντας τα συκώτια και πίνοντας φρέσκο κρασί και τσίπουρο, συζητώντας τι έγινε τι δεν έγινε, τι κάναμε και τι θα κάνουμε στα επόμενα κυνήγια – ποιος τόπος θα μας δεχτεί να μας γνωρίσει και ποια αγριογούρουνα θα πέσουν στο στόχαστρο μας. Ο κάθε κυνηγός επήρε και το ανάλογο κομμάτι κρέατος και κλείσαμε ημερομηνία για το επόμενο ραντεβού μας.

Εργασία : Πίπης Κομιανός – komianos.wordpress.com

Το ιστολόγιό μας σας εύχεται καλό βόλι στην ομάδα σας και σε όλους τους συναδέλφους  κυνηγούς.

ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ ΣΥΝΟΡΑ – Πηγή: news messinia- ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΑ ΝΕΑ

Σκότωσαν αγριόχοιρο 286 κιλών!

Ενα θηριώδες αγριογούρουνο, βάρους 286 κιλών, σκότωσε ένας Βούλγαρος τελωνειακός σε περιοχή κοντά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

Ο κυνηγός με το τεράστιο αγριογούρουνο, το οποίο πυροβόλησε από απόσταση 120 μέτρων. Το μέγεθός του ήταν τόσο όσο ενός μεγαλόσωμου λιονταριού

Οι Βούλγαροι κυνηγοί λένε ότι είναι το μεγαλύτερο αγριογούρουνο που έχει σκοτωθεί τα τελευταία τουλάχιστον 25-30 χρόνια στη νότια Βουλγαρία και έχει σχεδόν το μέγεθος ενός μεγάλου λιονταριού.

Οσο για τον ελληνικό χώρο, όπως είπε στο «Εθνος» ο Περικλής Μπίρτσας, επίκουρος καθηγητής Βιολογίας της Αγριας Πανίδας στο ΤΕΙ Λάρισας και γενικός διευθυντής της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας-Θράκης, το μεγαλύτερο σε μέγεθος αγριογούρουνο που έχει σκοτωθεί από κυνηγούς και έχει καταγραφεί είναι πριν από 10 χρόνια στη Φθιώτιδα, βάρους 250 κιλών.

Ο ΗΛΙΑΣ ΓΚΑΪΦΥΛΙΑΣ μας δίνει τις παρακάτω πληροφορίες για το κυνήγι του αγριόχοιρου;

Αγριόχοιρος (Sus scrofa) : Στα αγριογούρουνα, η πιο δύσκολη περίπτωση σκόπευσης είναι αυτή που γίνεται με μονόβολο, όταν μάλιστα το ζώο τρέχει «σπρωγμένο» από τους παγανιέρηδες και τα σκυλιά…Θα ήταν ευχής έργο να κυνηγούσαμε όλοι χρησιμοποιώντας μονόβολα, γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο το καπρί ή θα έπεφτε στα σίγουρα ή, διαφορετικά, θα έφευγε άθικτο. Αντίθετα, με τα «δραμιάρικα» συμβαίνει κάτι άλλο. Αν το αγριογούρουνο χτυπηθεί από καλή για τον όγκο του απόσταση και σε καίριο σημείο, έχει καλώς. Αλλιώς, αν είναι πολύ μεγάλο ή αν του ρίξουμε από μακριά, ίσως χτυπηθεί με κάποιο δράμι στην κοιλιά, κάτι που φυσικά θα είναι μεν θανατηφόρο, αλλά όχι άμεσα… Αγριογούρουνο που θα χτυπηθεί στην κοιλιά δεν πρόκειται να πέσει στον τόπο του πυροβολισμού, αλλά ούτε και μετά… από χιλιόμετρα πολλές φορές. Κάπου θα πάει πληγωμένο και θα «γιατακιάσει», όπου και θα παραμείνει μέχρι να πεθάνει τελικά, μετά από 1-2 ή και περισσότερες ημέρες, ανάλογα με τη σοβαρότητα του κοιλιακού τραύματός του. Το ότι θα πεθάνει τελικά, είναι σίγουρο! Με το μονόβολο μπορεί να είναι δυσκολότερη η σκόπευση, αλλά αν χτυπηθεί το πιο πιθανό είναι να πέσει επιτόπου, αλλιώς φεύγει τελείως άθικτο. Επομένως, το μονόβολο είναι -κατά τη γνώμη μου- το πιο συμβατό και ενδεδειγμένο για το κυνήγι του αγριόχοιρου. Με τη χρήση του δεν πεθαίνει ένα αγριογούρουνο άσκοπα, ούτε χάνουμε χρόνο ψάχνοντας ένα τραυματισμένο ζώο. Με το μονόβολο ή το χτυπάς και το παίρνεις, ή αλλιώς φεύγει… μόνο τρομαγμένο. Το πρώτο φυσίγγι στην καραμπίνα κυνηγού που φυλάει «καρτέρι» σε παγάνα, πρέπει να είναι μονόβολο. Η αποτελεσματική τουφεκιά εξαρτάται βέβαια και από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Πολύ χαμηλή θερμοκρασία (8 ή 10 βαθμοί Κελσίου κάτω από το μηδέν) κρυώνει γρήγορα τα μολύβια, με συνέπεια να μικραίνει ακόμα περισσότερο το ήδη μικρό δραστικό βεληνεκές ενός λειόκαννου κυνηγετικού όπλου…

Η σειρά… Αλλη μια βασική λεπτομέρεια είναι η σειρά των φυσιγγίων στην καραμπίνα. Το πρώτο φυσίγγι στην καραμπίνα κυνηγού που φυλάει «καρτέρι» σε παγάνα, πρέπει να είναι μονόβολο. Αν πετύχει τον στόχο του καλώς, δεν θα χρειαστεί άλλη τουφεκιά. Αν όμως αστοχήσει, τότε θα δυσκολέψουν τα πράγματα, γιατί το αγριογούρουνο θα αναπτύξει τη μέγιστη δυνατή ταχύτητά του, που σημαίνει δύσκολος στόχος για μονόβολο. Ακολουθούν όμως τα δράμια που διευκολύνουν την κατάσταση. Ενα άλλο γέμισμα που προτείνεται είναι και το εξής: πρώτο φυσίγγι στη θαλάμη μονόβολο, εν συνεχεία δράμια και το τελευταίο πάλι μονόβολο. Αυτό το προτείνω για τους εξής τρεις λόγους: Πρώτον, γιατί αν ούτε το αρχικό μονόβολο ούτε και τα δράμια φέρουν αποτέλεσμα και το αγριογούρουνο στραφεί εναντίον μας, θα μας χρειαστεί ένα ακόμη μονόβολο για λόγους ασφαλείας (ακόμη και για κατάμουτρο ρίξιμο). Δεύτερον, γιατί αν δεν «πάρουμε» το αγριογούρουνο με τα δυο πρώτα φυσίγγια, στην τρίτη βολή το αγριογούρουνο θα έχει απομακρυνθεί τουλάχιστον αρκετά, οπότε θα μας χρειαστεί η ισχυρή τουφεκιά του μονόβολου. Τρίτον, γιατί αν πέσει με την πρώτη ή τη δεύτερη τουφεκιά, θα μας χρειαστεί πιθανόν η τρίτη βολή ως «χαριστική», αν δεν έχει πεθάνει το ζώο ή για την ασφάλειά μας, αν σηκωθεί ξαφνικά στο πλησίασμα.

Τα σημεία… Αν ο κυνηγός είναι οπλισμένος με δίκαννο, είναι πιο απλά τα πράγματα. Βάζει στη μια κάννη μονόβολο, στην άλλη δράμια και, ανάλογα με την περίπτωση, κάνει την επιλογή του. Τα σημεία όπου αν χτυπηθεί ένα αγριογούρουνο θα πέσει επιτόπου, είναι: -το μεγαλύτερο μέρος του κεφαλιού – η καρδιά -η σπονδυλική στήλη

Σημεία όπου αν χτυπηθεί θα πέσει στα 50-200 μ., είναι: – τα πνευμόνια – το συκώτι – ο λαιμός

Αλλα σημεία όπου αν χτυπηθεί δεν θα πέσει επιτόπου, ούτε σε κοντινή απόσταση, αλλά θα καθυστερήσει τη φυγή του με πολλές πιθανότητες να το προλάβει ο κυνηγός αν το καταδιώξει, είναι: – ψηλά στα πόδια – στο ζουρνά -στα νεφρά

ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ; Αν το αγριογούρουνο είναι πολύ μεγάλο -πάνω από 100 κιλά- και κινείται σε μια απόσταση 50 περίπου μέτρων από τον κυνηγό, δύσκολα πέφτει με τα δραμιάρικα… Πολύ πιθανόν να χτυπηθεί αλλά τα δράμια θα τρυπήσουν το δέρμα του απλά και μόνο, φαινόμενο συχνό αφού κατά το γδάρσιμο μεγάλων αγριογούρουνων έχουμε βρει δράμια από παλιά τραύματα.

ΗΛΙΑΣ ΓΚΑΪΦΥΛΛΙΑΣ

 

ΓΥΜΝΗ ΡΩΣΙΔΑ ΠΑΙΖΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΦΑΛΑΙΝΕΣ ΣΤΑ ΠΑΓΩΜΕΝΑ ΝΕΡΑ ΤΗΣ ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΗΣ. Πηγή: Μεσσηνιακά Νέα. Αναδημοσίευση από: ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, komianos.wordpress.com

3.7.12

Γυμνή Ρωσίδα παίζει με τις φάλαινες στα παγωμένα νερά της Ανταρκτικής -Φωτό

Ένα πρωτοποριακό και αμφιλεγόμενο πείραμα εφάρμοσαν οι επιστήμονες στην Ανταρκτική,σε μία προσπάθεια να δαμάσουν και να μελετήσουν απο κοντά ένα ζευγάρι λευκών φαλαινών beluga που κολυμπούσε στα παγωμένα νερά του Αρκτικού Κύκλου. Η 36χρονη Ρωσίδα Νατάλια Αβσένκο που ασχολείται επαγγελματικά με τις καταδύσεις, αποφάσισε να ξεγυμνωθεί αψηφώντας τις εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες,καθώς οι θαλάσσιοι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι φάλαινες beluga αποφεύγουν να έρχονται σε επαφή με τεχνητά υλικά όπως η στολή του δύτη. Υπάρχουν μόλις 100.000 φάλαινες beluga στην άγρια φύση, οι οποίες είναι γνωστές για τις εκφράσεις του προσώπου τους, που μοιάζουν πολύ με τις ανθρώπινες, ενω στις φωτογραφίες, που τραβήχτηκαν στη Λευκή Θάλασσα κοντά στον Αρκτικό Κύκλο, δείχνουν να απολαμβάνουν το κολύμπι με την νεαρή Ρωσίδα. Το πείραμα αυτό βέβαια ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνο, αφού ο μέσος άνθρωπος κινδυνεύει να πεθάνει αν μείνει για πέντε λεπτά σε θερμοκρασίες υπό το μηδέν. Ευτυχώς η τολμηρή Νατάλια είναι ειδική στη yoga και χρησιμοποιεί διάφορες τεχνικές διαλογισμού για να κρατά την αναπνοή της και να παραμένει στα παγωμένα νερά που φτάνουν τους -1,5 βαθμούς Κελσίου για περίπου 10 λεπτά και 40 δευτερόλεπτα..

Πηγή: iefimerida.gr

ΧΟΙΡΟΣΦΑΓΙΑ- ΓΟΥΡΟΥΝΟΣΦΑΓΙΑ-ΠΑΣΤΟ-ΟΜΑΘΙΑ-ΛΟΥΚΑΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑΤΙΚΑ, ΕΝΑ ΧΡΙΣΤΙΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΕΘΙΜΟ ΚΑΙ ΣΥΝΑΜΑ ΕΘΙΜΟ ΑΠΟΚΡΕΑΤΙΚΟ ΤΗΣ ΚΡΕΑΤΙΝΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ, ΣΤΗΝ ΟΡΕΙΝΗ ΤΡΙΦΥΛΙΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΥΡΩ ΠΕΡΙΟΧΩΝ, Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, comianos,wordpress,com

ΤΟ ΣΦΑΞΙΜΟ ΤΟΥ ΓΟΥΡΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΕΙΝΗ ΤΡΙΦΥΛΙΑ

Τον Δεκέμβριο είναι μια εποχή πολύ δραστήρια για τους κατοίκους της Ορεινής Τριφυλίας. Ένα έθιμο από τα χρόνια τα παλαιά αναβιώνει σε κάθε σπίτι. Τα «χοιροσφάγια». Το έθιμο πηγάζει από την αρχαιότητα, από την λατρεία του θεού Διονύσου και της μητέρας του Σεμέλης. Θυσία των ανθρώπων για να κερδίσουν την χάρη των θεών. Το κρέας των χοιρινών εδώ στην Ορεινή Τριφυλία, αποτελούσε βασική τροφή για τους κατοίκους των γύρω περιοχών. Αποτελούσε το πρόχειρο φαγητό, τον εκλεκτό μεζέ για τον καλεσμένο ή για τον έκτακτο επισκέπτη. Το προσφάϊ της εργατιάς, βασικό, πρόχειρο, γρήγορο και γευστικότατο έδεσμα,  ο περίφημος «καγιανάς». Ή και σκέτο βγαλμένο με τα χεράκια της νοικοκυράς κατευθείαν από το «κιούπι». Όλοι οι κάτοικοι της περιοχής αλλά και πανελλαδικά, συνήθιζαν να αγοράζουν από μικρά τα γουρουνόπουλά τους, τα οποία έτρεφαν όλο το χρόνο στις αυλές των σπιτιών τους. Λίγους καρπούς από την σοδειά τους, τυρόγαλο ανακατεμένο με πίτουρα στην σκαλιστή πέτρινη γούρνα, περισσεύματα, (αν υπήρχαν) από τα αποφάγια του μεσημεριανού ή βραδινού φαγητού, χλωρακιά ή διάφορα σάπια φρούτα και κηπευτικά, όλα ήταν ευπρόσδεκτα από τα παμφάγα γουρουνόπουλα, μέχρι και σάπια κρέατα ή ψόφια ζώα. Τα γουρουνόπουλα το κάθε νοικοκυριό τα έτρεφαν για να μεγαλώσουν και να βάλλουν όσο λίπος περισσότερο ήταν δυνατό. Αρχικά ως κύριο φαγητό την ημέρα των Χριστουγέννων ήταν το χοιρινό.Το έθιμο των Χριστουγέννων στα χωριά μας ήταν το σφάξιμο των γουρουνιών και εν συνεχεία το ψήσιμο τους με πατάτες στον χωριάτικο  ξυλόφουρνο. Το έθιμο της γεμιστής λαχταριστής γαλοπούλας με ξηρούς καρπούς και διαφορετικά είδη καρυκευμάτων, είναι ξενόφερτο και σιγά σιγά το έθιμο του ψησίματος του γουρουνιού ξεθύμανε και έσβυσε με το πέρασμα του χρόνου. Τώρα σαν έρχονται οι Αποκριές και τα χοιρινά ξεπερνούν τις 100 οκάδες από την πολυφαγία και έχουν γίνει γομάρια, τότε τα σφάζουν την ΚΡΕΑΤΙΝΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ των αποκρεών. Το σφάξιμο του γουρουνιού είχε τελετουργικό χαρακτήρα. Ήταν μια μέρα χαράς και συνάμα γιορτής για τους νοικοκυραίους, τους καλεσμένους συγγενείς, γείτονες, και τον περαστικό επισκέπτη. Το αλατισμένο χοιρινό κρέας τραβούσε το κρασάκι και η ευθυμία σιγά – σιγά ανέβαζε το κέφι. Το σφάξιμο του γουρουνιού γινόταν ως εξής: σαν ερχόταν η ημέρα για τα «γουρουνοσφάγια», οι νοικοκυραίοι καλούσαν τους φίλους και τους συγγενείς τους στο σπιτικό τους. Ακόνιζαν τα μακρυμάνικα μαχαίρια τους, και ετοίμαζαν όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να σφάξουν τα χοιρινά τους. Και έσφαζαν με την σειρά τα πολύτιμα για το κρέας της χρονιάς χοιρινά τους. Στη συνέχεια τα κρεμούσαν από τα τσιγγέλια στο «πατερό» ή σε άλλο μέρος στερεό. Αφού έπεφταν τα αίματα και στράγγιζε το κρέας, άνοιγαν τις κοιλιές τους, έβγαζαν τα εντόσθιά τους, τα άντερα, τις ελιές, τα πνευμόνια κ.α.  Οι φωτιές με ξύλα ζέσταιναν το νερό στα λεβέτια στην αυλή αν ο καιρός το επέτρεπε… ή στο κουζιναριό. Στην αυλή έκαιγαν μεγάλα ξύλα δίπλα στα λεβέτια, αργότερα σαν καιγόντουσαν  καλά επάνω στις θράκες θα ψηνόντουσαν ο καρούτζος, οι συκωταριές, οι μπριτζόλες κ.α. για να φάνε όλοι για το καλό, με συνοδεία το γευστικώτατο και μυρωδάτο κρασί του νοικοκύρη, οι χοροί και τα τραγούδια τέτοιες στιγμές δεν έλειπαν. Μέχρι που ερχόταν η ώρα να ευχηθούν, «Χρόνια πολλά και του χρόνου». Οι , άνδρες ετοίμαζαν το μεγάλο τραπέζι τον «Σοφρά». Εκεί ξάπλωναν το σφαγμένο χοιρινό να το «ξουρίσουν» από τις τρίχες. Πρώτα έβρεχαν με κρύο νερό το δέρμα του γουρουνιού και μετά με θερμό (καυτό) νερό. Το σκέπαζαν με μια λινάτσα για λίγη ώρα και μετά του ξύριζαν τις τρίχες. Άλλοι χρησιμοποιούσαν για την δουλειά αυτή κοφτερά μαχαίρια και άλλοι ένα εργαλείο τσίγγινο το λεγόμενο «Χωνί». Το δέρμα του γουρουνιού την λεγόμενη «Σφέρτσα» δεν το έβγαζαν, το άφηναν επάνω στο σφαχτό  με το λίπος για να το χρησιμοποιήσουν και να φτιάξουν το παστό αργότερα.  Δεν ήταν λίγες οι φορές που ενώ του είχαν κόψει τον καρούτζο δηλαδή το λαιμό το ζωντανό μισοσφαγμένο με τα αίματα να πετάνε δεξιά και αριστερά,  έπερνε δρόμο και το κυνηγούσαν για να το πιάσουν. Ή την ώρα που προσπαθούσαν να το μαχαιρώσουν εκείνο κουνιόταν με αποτέλεσμα αντί για το χοιρινό, να μαχαιρώνουν τα

ΛΟΥΚΑΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑΤΙΚΑ

μπούτια τους ή τους συγχωριανούς που τους βοηθούσαν. Στα όρθια έτρωγαν και έπιναν αυτά που ψήνανε οι νοικοκυράδες στη θράκα. Τον καρούτζο, το συκώτι, καμιά μπριτζόλα, το ψαρονέφρι τσούγκριζαν τα ποτήρια τους και έλεγαν τις ανάλογες ευχές. Αφού έσφαζαν του ενός από την παρέα, μετά ερχόταν η σειρά του άλλου της παρέας και ή το σφάζανε εκεί ή στο σπίτι του φίλου. ΘΥΜΑΜΑΙ ΤΗΝ ΣΥΜΦΟΡΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑ ΠΑΘΕΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ. Νιόπαντρος είμουν,  δεν γνώριζα καλά τα ήθη και τα έθιμα του τόπου. Με είχε καλέσει το σόϊ της γυναίκας μου στον Άϊ – Γιαννάκι στο Καλό Νερό στα γουρουνοσφάγια… Πήγα και εγώ εκεί γύρω στις 10 η ώρα, και βρήκα τον ξάδελφο Νίκο Σταθόπουλο,  τα αδέλφια του και τις γυναίκες της οικογένειας  με τους γείτονες να βράζουν κομμάτια κρέας μέσα σε λεβέτια. Οι άνδρες είχαν στρογγυλοκαθίσει τσίμπαγαν  τα μεζεδάκια τους και τσούγκριζαν τα ποτήρια τους. Μου έβγαλαν από το λεβέτι μία κομματάρα πεντανόστιμο και τρυφερότατο κρέας και ένα ποτήρι ξέχειλο μυρωδάτο βαρελίσιο κρασί. Σήκωσα και κουπάρι, στην υγεία του κάθε συγγενή χωριστά  και μάλιστα από ένα… ποτήρι, στο κρέας έριχνα κάθε φορά και από μία πρέζα αλατοπίπερο. Δεν ήξερα ότι το παστό κρέας το βράζουνε αφού του βάζουν και μπόλικο αλάτι μαζί με την βράση. Ένας θεός ξέρει πως έφθασα στο σπίτι μου στο Κοπανάκι… με φέρανε;… ή ήρθα μόνος μου;… και αν ήρθα μόνος μου πως ήρθα;!!! Αυτό που μου έμεινε είναι ότι την επόμενη ημέρα και για τις πέντε μέρες που ακολούθησαν… η γλώσσα μου ήταν σαν «παντόφλα», διψούσα για πέντε ημέρες σαν κολασμένος. ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΔΕΝ ΞΑΝΑΠΑΤΗΣΑ ΤΟ ΠΟΔΙ ΜΟΥ ΣΕ ΤΕΤΟΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ!! Πάντοτε βρίσκω δικαιολογίες και αρνούμαι ευγενικά. «Όποιος καεί με τον χυλό, φυσάει και το γιαούρτι»!!! Αφού λοιπόν διάλεγαν τα κομμάτια που θα έτρωγαν, τα άλλα κομμάτια τα αλάτιζαν για να διατηρηθούν μέσα σε καλάθια ή κάνιστρα και να στραγγίξουν μέχρι την Τσικνοπέμπτη. Στο παστό προσθέτανε και τα αυτιά, τα μούσκουλα και όσο κρέας μπορούσαν να μαζέψουν από το κεφάλι του γουρουνιού. Αφού το ξεκοκάλιζαν μετά το έκαναν βραστό μαζί με το μεδούλι. Δεν σταμάταγε όμως εκεί ηπαραγωγή…. Οι νοικοκυρές έφτιαχναν την περίφημη «ΟΜΑΤΙΑ».

ΟΜΑΘΙΑ

Από τα χοντρά έντερα που είχαν καθαρίσει και πλύνει προσεκτικά. Πρώτα βράζανε το στάρι από το βράδυ, το έλεγαν μπουλουγούρι, βράζανε τα πνευμόνια, τις «μπόλιες» από τα έντερα, το «βασιλικό» (ήταν το πρώτο λίπος από την κοιλιά), αλάτι, πιπέρι. Όλα αυτά τα ψιλόκοβαν τα ανακάτεβαν και μαζί με χόρτα καφκαλίδες, λέχουρδες, πορτοκαλόφλουδα τριμμένη τα έριχναν μέσα στα εντόσθια. Μετά τα έψηναν στον φούρνο. Το αποτέλεσμα ήταν ένας μεζές που όλοι ήθελαν να γευθούν, μια καλή και ιδιαίτερη γεύση. Επίσης έφτιαχναν και τα λουκάνικα με τα λεπτά έντερα. Παραγεμισμένα και κομμένο με σταυρωτά μαχαίρια ή στο μύλο κρέας, με πιπέρι, αλάτι, ψιλοκομμένη πορτοκαλόφλουδα και κρασί σπιτίσιο. Αφού πρώτα τα τρυπούσαν για να φεύγουν τα υγρά και να ξεραθεί το περιεχόμενό τους. Τα έδεναν στο μέγεθος που ήθελαν και τα κρεμούσαν στο τζάκι για να καπνιστούν και να χάσουν τα υγρά τους. Την Τσικνοπέμπτη έκαναν το παστό. Έκοβαν το κρέας σε μικρά κομμάτια τα έβραζαν πρώτα και μετά τα τσίκνιζαν. Μετά με το ίδιο λίπος τα τσιγάριζαν να πάρουν χρώμα. Έριχναν κρασί και πορτοκαλόφλουδες να πάρουν άρωμα. Μόλις ψηνόταν το τοποθετούσαν με σειρά σε μικρά πιθάρια (κιούπια) και από πάνω τα κάλυπταν με ένα στρώμα λίπους, και αν δεν ήταν αρκετό ρίχνανε και λάδι ελιάς  για να διατηρηθεί όλο τον χρόνο. Ένα νόστιμο, πρόχειρο φαγητό, με αυγά ομελέτα και τοματοπελτέ ή κρεμύδια με αυγά και παστό κρέας, για την οικογένεια και τον έκτακτο επισκέπτη.

Εργασία : ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, comianos.wordpress.com

Ευχαριστώ την Μαρία Μπάλτα, την Σοφού Σπυρούλα, την κυρά Μαργαρίτα  και όλες τις άλλες γυναίκες του χωριού, για τις πολύτιμες πληροφορίες που μου δώσανε, για να φέρω εις πέρας αυτήν την εργασία.

Ανώνυμος είπε : Μην στεναχωριέστε. Όπου να είναι σε λίγο γυρίζουμε στα παλαιά αναγκαστικά. Με την κρίση που έρχεται θα δούμε σε λίγο μαντρόχοιρους σε κατώγια με κριθάρια, και άλλα γεννήματα, ελιές και σύκα στα πιθάρια…..

Δεκεμβριος 20-12- 2011 – Αναρτήθηκε από τον/την komianos | ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΧΘΕΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ, ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΑΡΑΔΟΣΗ, ΤΑ ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ ΜΟΥ, Uncategorized

ΤΟ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥ ΚΟΠΑΝΑΚΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΑ ΡΟΥΓΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΟΦΟΥ (ΤΙΝΤΗΡΗ), Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, komianos.wordpress.com

ΤΟ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥ ΣΟΦΟΥ (ΤΙΝΤΗΡΗ) ΣΤΗΝ ΠΕΡΑ ΡΟΥΓΑ ΤΟΥ ΚΑΤΩ ΚΟΠΑΝΑΚΙΟΥ

Πάσχα 14-4-1974, Καφενείο Σοφού (Τίντηρη) ΣΟΦΟΥ ΣΠΥΡΟΥΛΑ-ΜΠΡΟΥΣΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ-ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ-ΧΑΜΠΕΣΗΣ ΣΤΑΘΗΣ-ΣΟΦΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ-ΦΩΤΕΙΝΟΣ ΚΩΣΤΑΣ- ΦΩΤΕΙΝΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, φωτογρ.αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

Βρισκόμαστε μου έλεγε πέρσι τέτοια εποχή η Σπυριδούλα Σοφού λες και ήταν μάντης, ένα βηματάκι,  όχι ολόκληρο βήμα πριν το κλείσιμο. Δεν αντέχουμε άλλο Σπύρο μου, όπου και να κοιτάξεις ερημιά και καταχνιά, τα έξοδα πολλά και εγώ είναι ζήτημα αν ψήνω 4 με 5 καφέδες και αν σερβίρω 4 με 5 ποτά ή μπύρες την ήμερα. Εδώ που κάποτε κτυπούσε η καρδιά της κάτω ρούγας του Κοπανακίου, οι μόνοι που έχουν απομείνει σήμερα είναι μόνο κάτι γέροντες, αραιά και που κάνουν την εμφάνισή τους, πίνουν το καφεδάκι τους λέμε και καμιά κουβέντα, και μαθαίνω κανένα νέο. Αυτός είναι και ο λόγος που το κρατάω ανοικτό, για να μη με πιάνει παραλογιά. Πόσα λεφτά να κερδίσεις την ημέρα με 50 λεπτά που παίρνω για κάθε ένα καφέ; Αν δεν είχαμε και τους ξένους εργαζόμενους ματανάστες, έστω αυτούς τους λίγους, το καφενείο θα θύμιζε ΚΑΠΗ. Σήμερα ευτυχώς έστω και αυτοί οι λίγοι χωριάτες ή οι Αθηναίοι που έρχονται για ελιές ή διακοπές, τις γιορτές ή τα Σαβατοκύριακα, μου προσφέρουν μια ανάσα ζωής, με ξανανοιώνουν! Το μαγαζί αυτό λειτουργεί πάνω από 110 χρόνια. Είναι το παλαιότερο και πιο γνωστό μαγαζί στο χωριό Κοπανάκι της ορεινής Τριφυλίας. Το ξεκίνησε γύρω στο 1900 περίπου σαν μονοπώλειο και χάνι ο Βαρυμποπαίος Δημήτρης Σοφός γνωστός ως (Τίντηρης) με την γυναίκα του Σταθούλα. Εκεί μπορούσε ο χωρικός να αγοράσει αλάτι, πετρέλαιο, σπίρτα, είδη παντοπωλείου και συγχρόνως είχαν και κατάστημα νεοτερισμών. Το μονοπώλειο σταμάτησε το 1917. Δίπλα είχαν και λιοτρίβι, που μετά το αγόρασε η Ρεβέκα Παπασταμάτη. Οι περαστικοί ξεπέζευαν και δένανε τα ζωντανά τους στο λιοτριβιό ή στις γύρω χαμοκέλες για να τα ποτίσουν και να τα ταίσουν, οι αγωγιάτες για να φάνε ένα πιάτο φαγητό να ξαποστάσουν και να ξαναπάρουν το δρόμο για τον προορισμό τους. Μετά το το 1917 αφού πουλήσανε το μονοπώλειο, ο νέος διάδοχος ο Χρήστος Σοφός (τίντηρης), ανέλαβε την επιχείρηση και άνοιξε κουρείο, παντοπωλείο, καφενείο, συγχρόνως ασχολείτο με αγροτικές εργασίες και δούλευε μεταφέροντας με το κάρο του εμπορεύματα ή άλλα αγαθά . Βοηθός του στη ζωή και στη δουλειά η γυναίκα του Φωτούλα. Το 1932 αγόρασε ένα μαύρο φορτοταξί. Τότε ο άνδρας μου ο Γιώργης ήταν 13 ετών, δεν πρόλαβε να τελειώσει το Δημοτικό Σχολείο παρ΄ όλο που λάτρευε τα γράμματα, στην Πέμπτη τάξη τον σταμάτησε, και του έδωσε το κάρο με το άλογο να το δουλεύει, οι ανάγκες πολλές και τα χρέη έτρεχαν. Ο μπάρμπα Χρήστος πέθανε το αρχές του 1946. Ο Γιώργη

Αναμνηστική φωτογραφία μπροστά στο καφενείο του ΤΙΝΤΗΡΗ. ΙΩΑΝ.ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ (ΤΣΑΚΟΣ)-ΑΝΔΡ.ΤΖΑΒΕΛΑΣ-ΒΑΣ.ΓΚΟΤΣΗΣ (ΚΟΥΝΕΛΗΣ)-ΚΙΜ.ΡΗΓΑΣ-ΣΤΑΘΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ-ΘΑΝ.ΜΑΡΑΒΕΛΗΣ-ΜΗΤΣΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ-ΑΝΤ.ΜΠΕΜΠΟΝΗΣ-ΠΑΝΑΓ,ΜΥΛΩΝΑΣ-ΗΛ.ΡΗΓΑΣ-ΠΑΝ.ΡΗΓΑΣ (ΔΑΣΚΑΛΟΣ)-ΗΛ.ΚΑΝΟΠΟΥΛΟΣ-ΑΡΙΣΤ.ΡΗΓΑΣ.ΙΩΑΝ.ΜΠΡΟΥΣΤΗΣ

Σοφός (Τίντηρης) το κάρο το βάστηξε και στην διάρκεια της κατοχής μέχρι το 1956. Το 1950 παντρευτήκαμε και από τότε ανέλαβα το καφενείο μόνη μου με την πεθερά μου και την κουνιάδα μου Τασία. Το 1954 όταν γύρισε από την αεροπορία  ο κουνιάδος μου Δημήτρης Σοφός το δουλέψαμε μαζί. Από τότε 60 ολόκληρα χρόνια, μια ζωή σερβίριζα ότι μπορείς να φαντασθείς. Καφέδες σε μπρίκι χάλκινο επάνω στην χόβολη, έχεις πιει καφέ καβουρδισμένο στο χέρι; και όταν τον έκοβες στον μύλο του καφέ η μοσχοβολιά του σου έσπαζε τα ρουθούνια. Άσε που όταν ψηνότανε γέμιζε με την ευωδία του τα μερακλίδικα ρουθούνια των πελατών. Ποτέ δεν έψησα καφέ με ζεστό νερό γιατί έκοβε, πάντα χρησιμοποιούσα κρύο νερό ή χλιαρό. Πρώτα έριχνα την ζάχαρη στο νερό, ανακάτευα καλά και μετά έριχνα τον καφέ, ανακάτευα αργά μέχρι να αρχίσει να φουσκώσει. Αργούσε να γίνει βέβαια… αλλά το αποτέλεσμα ήταν τέτοιο που όλοι οι πελάτες ερχόντουσαν στο καφενείο για να απολαύσουν τον μερακλίδικο Ελληνικό καφεδάκι τους, σερβιρισμένο σε χοντρό φλιτζάνι, με την συνοδεία ενός σέρτικου τσιγάρου. Η δουλειά δεν σταματούσε ποτέ, αν δεν σερβίριζα καφέδες, θα ετοίμαζα φαγητό για την οικογένεια ή για τους εργάτες που έφτιαχναν τον κεντρικό δρόμο, στα χωράφια ή στο λιοτρίβι της Ρεβέκας. Μόλις εύρισκα καιρό πήγαινα και στα κτήματα και στα ζωντανά μου, άσε τις μπουγάδες… το τι έχουν τραβήξει αυτά τα χέρια δεν λέγεται μία ζωή βάσανα. Στα μαγαζάκια αυτά κάποτε βρίσκανε θαλπωρή οι ξωμάχοι αγρότες, εδώ κτύπαγε η καρδιά του χωριού. Το παραδοσιακό καφενείο εξαφανίζεται, οι νέοι φεύγουν γιατί δεν υπάρχει και τίποτα να τους κρατήσει, τα γερόντια αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, και αργά ή γρήγορα φεύγουν από τη  ζωή. Αναπολεί τα περασμένα χαϊδεύοντας τα σιδερένια τραπεζάκια και τις γερασμένες ξύλινες με ψαθί καρέκλες. Σε αυτές τις καρέκλες που κάποτε γέμιζαν με ξωμάχους αγρότες. Κάθε πρωί πέρναγαν 30 τουλάχιστον άνθρωποι και άλλοι τόσοι μαζευόντουσαν τα βράδια. Άλλοι έπαιζαν το τάβλι τους, άλλοι τα χαρτάκια τους, άλλοι έπιναν το καφεδάκι τους, το λουκούμι τους, το παστέλι, την κομπόστα τους (γλυκό του κουταλιού), τα παιδιά το υποβρύχιό τους, το ουζάκι ή το τσιπουράκι τους, πάντα συνοδεία με ένα ποτήρι δροσερό νερό από το πηγάδι της αυλής. Τα πειράγματα και οι πολιτικές συζητήσεις εδινάν και έπαιρναν, εδώ ήταν η μικρή βουλή της κάτω ρούγας. Κάποτε αποτελούσε σημείο αναφοράς του χωριού, τώρα λίγες κονσέρβες στα ράφια, λίγα πακέτα τσιγάρα, χαρτικά και τρόφιμα  πρώτης ανάγκης. Δίπλα στον πάγκο η περίφημη πλεχτομηχανή, αγορασμένη το 1970 από την Καλαμάτα. Παρά τον φόρτο εργασίας πάντα εύρισκε χρόνο να ασχοληθεί με το πλέξιμο πουλόβερ, μπλούζες, κασκόλ, φούστες, ζακέτες και τόσα άλλα γυναικεία ή ανδρικά, περήφανη για την όμορφη και προσεκτική δουλειά της. Δεν θέλει ούτε να το σκέπτεται ότι μπορεί κάποια στιγμή να κλείσει το καφενεδάκι της λέει, «Θα πεθάνω την άλλη μέρα από την παραλογιά και το μαράζι». Κάθε πρωί συναντιώμαστε 4-5 άνθρωποι και πίνοντας το καφεδάκι μας, σχολιάζουμε την επικαιρότητα ανταλλάσουμε απόψεις και νέα, το ίδιο και το βράδυ. Αν κλείσει και αυτό το μαγαζάκι θα κάνουμε ρούγα όπως παλιά, κάτω από τις μουριές της διπλανής πλατείας του Παπασταμάτη, θα πάρουμε τα σκαμνάκια μας και θα καθόμαστε δίπλα στο πεζοδρόμιο. «Αν χαθεί η επικοινωνία, πάει χαθήκαμε και εμείς», σημειώνει ο καινουργιοφερμένος στην πέρα ρούγα Νίκος Χιώτης. Την ίδια γνώμη έχουν και ο Παπαγεωργίου Δημήτρης, το ίδιο και ο Τάσσο – Ρήγας. Το παραδοσιακό καφενεδάκι εξαφανίζεται, μαζί του χάνονται και όλα τα στοιχεία που γενιές και γενιές ξωμάχων αγάπησαν. Τις ξύλινες με ψαθί καρέκλες, τα σιδερένια στρογγυλά τραπεζάκια, το τάβλι, η ξεφτισμένη από την πολύ χρήση τράπουλα, η κομπόστα, το μερακλήδικο καφεδάκι, το ούζο με τα στραγάλια, η μυρωδιά του καπνού από σέρτικα τσιγάρα, οι πολιτικές συζητήσεις, οι μικροπαρεξηγήσεις, τα καλαμπούρια. Ο μαρασμός είναι εμφανής και η εικόνα θλιβερή. Τα παραδοσιακά στέκια της αγροτιάς κατεβάζουν ρολά, και αυτά που μένουν ανοικτά είναι για την τιμή των όπλων. Η κυρά Σπυρούλα με σερβίρει το καφεδάκι μου στην αυλή του καφενείου λέγοντάς με πίκρα: «πόσο θα ήθελα να σου έψηνα καφέ στην χόβολη… τότε θα έβλεπες την διαφορά». Οι πολιτικές αλλά και κοινωνικές συζητήσεις στα παλιά καφενεία τα μετέτρεψαν σε χώρους δημοκρατίας. Εκεί άνθρωποι διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων, αριστεροί, δεξιοί, βενιζελικοί κ.α., παναθηναϊκοί, ολυμπιακοί, διαφωνούσαν πίνοντας παρέα τον καφέ τους, αλλά λίγες φορές χάλαγαν τις καρδιές τους και την φιλία τους. Απόδειξη περίτρανη το δέσιμο τους κατά την διάρκεια της κατοχής τον καιρό του εμφυλίου, ασχέτως πολιτικών πεποιθήσεων, ενώ στο πάνω Κοπανάκι οι εκτελεσθέντες και απωλεσθέντες από όλες τις παρατάξεις ήταν πάρα πολλές, στην κάτω ρούγα δεν «λύθηκε μύτη» στην κυριολεξία! . Από το καφενείο του Σοφού πέρασαν άνθρωποι των γραμμάτων, και του μόχθου όπως ο δάσκαλος Παναγιώτης Ρήγας, ο Γιώργη Κανόπουλος (Γιώργη Κάνος), ο Παναγιώτης Ματζώρος, ο Θανάσης Κοκκίνης, Γιάννης Χριστοφιλόπουλος (Τσάκος), Πάνο – Σοφός, Μπάμπης Χριστοφιλόπουλος (Τσάκος), εδώ

ΟΤΙ ΑΠΕΜΕΙΝΕ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΦΩΤΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΌ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΣΟΦΟΥ ΣΠΥΡΟΥΛΑΣ ΣΤΙΣ 27 ΙΟΥΛΙΟΥ 2010. Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία στον ιδιόμορφο αγαπητό σε όλους και που άφησε πρόωρα με τον χαμό του την πέρα ρούγα, Νικολάκη Χριστοφιλόπουλο (Παπαλόπα), Γιώργη και Γιάννη Καράμπελα (Κατσουλογιανναίους), τον φανατικό λάτρη του ποτού Γιώργη Μπεμπόνη. Σήμερα οι λιγοστοί αλλά μόνιμοι θαμώνες μετρημένοι στα δάκτυλα, Τάσος Ρήγας, Παπαγεωργίου Δημήτρης, Χαμπεσής Στάθης, φανατικοί ταβλαδόροι, ο Κώστα Μυλωνάς, ο Αποστόλης Παυλόπουλος, ο Νίκος Χιώτης, ο γράφων Κομιανός Σπύρος και οι Αλβανοί Γιώργης, Άλεξ, Γιάννης και τζίμης με τις οικογένειές τους. Όλα αυτά μέχρι τις 27 Ιουλίου 2010 στις 6.00 μ.μ την ώρα που είμαστε έξω από το καφενεδάκι, μία έντονη μυρωδιά από φωτιά και ένα πυκνό σύννεφο καπνού μας τύλιξε. Αιτία  ένα ηλεκτρικό βραχυκύκλωμα και το παραδοσιακό καφενεδάκι της Σπυριδούλας Σοφού έγινε παρανάλωμα πυρός, η καταστροφή ήταν πραγματικό πλήγμα για όλους μας, όσο και αν προσπαθήσαμε και παρ΄όλο που η πυροσβεστική ήρθε γρήγορα δεν κατάφερε να παρά να περισώσει μερικά έπιπλα και το οίκημα που ευτυχώς δεν έπαθε σοβαρές ζημιές. Πιστοί εμείς οι εναπομείναντες θαμώνες, αντί να πάρουμε τα σκαμνάκια μας και να κάνουμε «ρούγα» στην πλατεία Παπασταμάτη, επισκεπτόμαστε την κυρά Σπυρούλα Σοφού με την ιδιότητα του γείτονα και επισκέπτη, για να μη νοιώθει μόνη, να έχει κάποιον να μιλήσει και να σπάσει την μοναξιά της. Όσο για μένα οι επισκέψεις μου είναι ευκαιρία να εκμαιεύσω τις απαραίτητες πληροφορίες για το ιστολόγιό μου, γιατί πραγματικά παρά την ηλικία της 84 χρονών, είναι για μένα ένας πραγματικός θησαυρός πληροφοριών, και επιπλέον να γεύομαι τον μερακλίδικο αλλά σπιτικό πλέον καφέ της, που με τόση μαεστρία και τέχνη ψήνει!

Εργασία : ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ , komianos.wordpress.com 

 

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΜΗΝΑΣ- ΕΝΑΡΞΗ ΔΗΜ.ΣΧΟΛΕΙΩΝ, ΓΥΜΝΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΩΝ – ΟΝΟΜΑΖΕΤΑΙ ΚΑΙ «ΤΡΥΓΗΤΗΣ»-«ΠΕΤΜΕΖΑΣ»-Η ΥΨΩΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ. «ΣΤΑΥΡΩΝΕ ΚΑΙ ΔΕΝΕ» ΛΕΝΕ ΟΙ ΝΑΥΤΙΚΟΙ, «ΣΤΑΥΡΩΝΕ ΚΑΙ ΣΠΕΡΝΕ» ΛΕΝΕ ΟΙ ΓΕΩΡΓΟΙ. Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΥ ΠΙΠΗ, komianos.wordpress.com

ΜΗΝΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ- “ΤΡΥΓΗΤΗΣ” – “ΠΕΤΜΕΖΑΣ”- Η ΥΨΩΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ “ΣΤΑΥΡΩΝΕ ΚΑΙ ΔΕΝΕ” ΛΕΝΕ ΟΙ ΝΑΥΤΙΚΟΙ- “ΣΤΑΥΡΩΝΕ ΚΑΙ ΣΠΕΡΝΕ” ΛΕΝΕ ΟΙ ΓΕΩΡΓΟΙ. Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΥ ΠΙΠΗ, komianos.wordpress.com

ΥΨΩΣΗ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Η Λατινική λέξη septem που θα πεί επτά  είναι η βάση του ονόματος του Σεπτέμβρη, που μπορεί να είναι ο ένατος μήνας του έτους, όμως σημαίνει έβδομος. Είναι η αρχή του φθινοπώρου. Η μάνα γη σταματάει να γεννά και αρχίζει η προετοιμασία της σποράς. Η κυριώτερη εορτή για τον μήνα είναι η 14η του μήνα, “Η Ύψωση Του Τιμίου Σταυρού”. Το 326 Η Αγία Ελένη πήγε στους Άγιους τόπους να προσκυνήσει τον Κύριο για τους θριάμβους του γιού της. πηγαίνοντας εκεί Η Αγία Ελένη έρχισε να αναζητά τον Τίμιο Σταυρό. Φθάνοντας στον Γολγοθά διέταξε να γκρεμισθεί ο ναός της θεάς Αφροδίτης. Εκεί βρίσκουν τρεις σταυρούς, μην ξέροντας ποιος είναι ο τίμιος σταυρός ο Επίσκοπος Ιεροσολύμων ακούμπησε, το σώμα μιας ευσεβέστατης νεκρης γυναίκας διαδοχικά και με τους τρεις σταυρούς. Μόλις το σώμα της νεκρής γυναίκας ακούμπησε Τον Τίμιο Σταυρό αναστήθηκε. Μαθεύτηκε γρήγορα το νέο και πλήθος κόσμου άρχισε  να έρχεται για να προσκυνήσουν. Ύψωσαν Τον Τίμιο Σταυρό μέσα στο ναό και σε περιφανές μέρος για να μπορούν να τον δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι. Από το http://www.pame.gr/ekklisia/orthodoxia. Οι ναυτικοί λένε ” Σταύρωνε και δένε ” και οι γεωργοί ” Σταύρωνε και σπέρνε “. Ονομάζεται και Ινδικτίωνας στα Ελληνικά ερμηνευόμενο ” Επινέμησις”, δηλαδή κατανομή φόρων γιατί όλες οι σοδειές έχουν συγκεντρωθεί και ο κάθε ένας κάτοικος πληρώνει τον ανάλογο φόρο. Η 31η του μηνός ονομάζεται και κλειδωχρονιά, επειδή πιστεύουν ότι κλειδώνει ο

ΤΡΥΓΟΣ ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΚΟΠΑΝΑΚΙ. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1954. ΓΙΩΡΓ. Ι. ΦΩΤΕΙΝΟΣ-ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΟΝΣΤΑ-ΡΗΓΑ, ΦΩΤΕΙΝΟΥ ΑΣΠΑΣΙΑ- ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΑΣΙΑ- Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΥ ΠΙΠΗ

παλιός ο χρόνος και

ξεκλειδώνει ο νέος. Με την αρχή του καινούργιου πιστεύουν ότι ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΓΡΑΦΕΙ ΤΙΣ ΨΥΧΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΕΘΑΝΟΥΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΧΡΟΝΙΑ. Γιαυτό σε πολλά μέρη λέγεται του ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΟΥ. Ένα από τα έθιμα της πατρίδα μας το πρωί της 1ης Σεπτεμβρίου ο καθένας ράντιζε με αγιασμό το σπίτι του, τα αμπέλια του και τα πλεμάχια δηλαδή τα δίχτυα του, για να αγιασθούν να δώσουν καρπούς και πολλά ψάρια. Τα παραπάνω στοιχεία τα πήρα από το υπέροχο συγγραφικό λαογραφικό βιβλίο του Άλκη Κυριακίδου-Νέστωρος ΟΙ 12 ΜΗΝΕΣ ΤΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ. Τέλος ο μήνας Σεπτέμβριος είναι ο μήνας που τρυγάνε τα αμπέλια. Οι γιορτές του κρασιού αναπόσπαστο έθιμο χαράς και ευθυμίας. Έχω αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα στο Blog μου. Από τον τρύγο έχει πάρει το όνομα ” Τρυγητής “, ” Τρυγομήνας ” και ” Πετμεζάς “. Τα σταφύλια για να μην βασκαθούν ΔΕΝ ΤΑ ΤΡΥΓΟΥΝ ΤΡΙΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ και φροντίζουν να μην τελειώσουν την ημέρα του Σαββάτου. Στο πάτημα του κρασιού ορισμένες γιορτές τις ” κρατούν ” δηλαδή δεν δουλεύουν στις 8 Σεπτεμβρίου που γιορτάζουμε το Γενέθλιο Της Θεοτόκου. Την λένε και “Η Παναγιά που της κάϊκε ο Πάτος”, γιατί κάποιος που αποφάσισε να παραβεί  την αργία και πάτησε σταφύλια εκείνη την ημέρα, πήρε φωτιά ο πάτος του κάδου. Τον λένε και “σπασοκάδη” γιατί με αυτόν τον τρόπο τιμώρησε κάποιον που δεν τίμησε την γιορτή του. Οι ναυτικοί στα Δωδεκάνησα λένε το εξής τραγούδι: ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΘΑ ΕΡΘΕΙ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ, ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΘΑ ΟΕΡΑΣΕΙ – ΝΑ ΓΥΡΕΙ ΤΟ ΚΟΡΜΑΚΙ ΜΟΥ, ΣΤΗΝ ΜΠΡΑΝΤΑ ΝΑ ΠΛΑΓΙΑΣΕΙ.

Πηγές από το http://www.pame.gr/ekklisia/orthodoxia  και Λαογραφικό βιβλίο του Αλκη Κυριακίδου-Νέστωρος.

Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΥ ΠΙΠΗ, komianos.wordpress.com   –  Το blog σας εύχεται ΜΟΣΧΟΣ ΣΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΣΑΣ!!!

ΜΗΝΑΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ,ΟΝΟΜΑΣΙΑ, ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ, ΕΟΡΤΕΣ, Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, komianos.wordpress.com

ΜΗΝΑΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ, ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ, ΕΟΡΤΕΣ Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, komianos.wordpress.com

ΟΚΤΑΒΙΑΝΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΚΑΙΣΑΡ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Ομήνας Αύγουστος ωφείλει το όνομά του στον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Αύγουστο Οκταβιανό. Επειδή και ο προηγούμενος μήνας Ιούλιος ωφείλει το όνομά του στον αυτοκράτορα Ιούλιο Καίσαρα και είχε 31 ημέρες, ήταν υποτιμητικό για ένα αυτοκράτορα ο μήνας που έφερε το όνομά του να έχει μία ημέρα λιγότερη….Έτσι κλέψανε μία ημέρα από τον Φεβρουάριο που είχε 29 ημέρες  και την πρόσθεσαν στον Αύγουστο για να είναι ισότιμος.” ΑΥΓΟΥΣΤΕ ΤΡΑΠΕΖΟΦΟΡΕ ΝΑΣΟΥΝ ΤΡΕΙΣ ΦΟΡΕΣ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ- ΜΑΚΑΡΙ ΣΑΝ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΝΑΤΑΝ ΟΙ ΜΗΝΕΣ ΟΛΟΙ”. Είναι ο πλουσιότερος μήνας που όλα τα έχει ο αγρότης σε αφθονία. Την σταφίδα. τα σύκα γιαυτό τον λένε και σταφιδολόγο και συκολόγος, τα καρύδια, τα λαχανικά, τα φρούτα, τα σταφύλια αυτό τον μήνα όλα είναι πλούσια και άφθονα στο σπιτικό και το στομάχι χορτάτο. Το Μάϊο  η  πρώτη του μηνα είναι η ημέρα που πρέπει να φοβόμαστε, το κακό μάτι και τα μάγια, ενώ για τον μήνα Αύγουστο αυτό συμβαίνει στις 31 του μηνός. Οι πρώτες μέρες του Αυγούστου λέγονται από τον λαό “Δρίμες” ή “Μερομήνια”. Στο Λάπη ο μπαρμπα Μήτσος ο Μιχόπουλος, μάντευε τον καιρό που θα έκανε για κάθε μήνα του χρόνου που ερχόταν, από το τη καιρό έκανε καθε μέρα το πρώτο δωδεκαήμερο του Αυγούστου. Αυτόν τον μήνα όλος ο Ελληνικός κόσμος τον έχει καθιερώσει σαν μήνα διακοπών και αναπαύσεως. Οι δημοτικές αρχές εκτός των τοπικών εορταστικών και εθνικών εκδηλώσεων, συνηθίζουν να κάνουν τις Αυγουστιάτικες καθιερωμένες καλοκαιρινές εκδηλώσεις. Για τον λόγο αυτό τον ονομάζουν ” ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΑΥΓΟΥΣΤΟ”. Οι κυριώτερες εορτές είναι στις 6  Αυγούστου 2010 Η ΜΕΤΑΜΟΤΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ . Κάποτε το Μοναστήρι της Αγιά Σωτήρως, στο “Βαρυμπόπι” ήταν στις δόξες του, πλήθος χωρικών από τις γύρω περιοχές, ακολουθώντας μονοπάτια έρχονταν να προσκυνήσουν την χάρη της και να λειτουργηθούν. Κατασκύνωναν στους γύρω χώρους. Οι οποίοι πραγματικά γέμιζαν από ζώα, σκηνές και ολόκληρες οικογένειες ευλαβικών

ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ ΣΤΟ ΛΙΘΕΡΟ ΤΟΥ ΚΑΤΩ ΚΟΠΑΝΑΚΙΟΥ, Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

προσκυνητών. Το νερό της πηγής που περνούσε μέσα από τον τοίχο του μοναστηριού, ήταν θαυματουργό, πολλά θαύματα οφείλονται στην χάρη της. Τα παλιά χρόνια μέχρι και κατασκηνώσεις είχε λόγω του καλού κλίματος. Μετά στις 15 Αυγούστου 2010 εορτάζουμε τη περίφημη εορτή της  ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ. Οι πιστοί χριστιανοι με τις οικογένειές τους, πλυμηρίζουν ασφυκτικά το εκκλησάκι της Παναγίτσας στο Λιθερό του κάτω Κοπανακίου, Εκκλησιαζόμενοι με ευλάβεια κάθε χρόνο. Από την πρώτη του μηνός ο λαός νηστεύει μέχρι  αυτή την ιερή ημέρα. Και την ημέρα αυτή το ρίχνουν έξω γλεντώντας, πίνοντας και απολαμβάνοντας τα πλούσια εδέσματα. Τέλος μια από της κυριώτερες γιορτές του τόπου μας, που την γιορτάζουμε στην εκκλησία Αγίου ΙΩΑΝΝΟΥτου  Κάτω Κοπανακίου στις 29 Αυγούστου 2010, είναι η εορτή ΤΗΣ ΑΠΟΤΟΜΗΣ ΤΙΜ. ΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ. Τα παλιά τα χρόνια την πρώτη Αυγούστου ο ιερέας του χωτιού γύτιζε στις γειτονιές  στα σπίτια των κατοίκων και άγιαζε τα σπαρτά τους. Οι νοικοκυρές καθάριζαν τα χάλκινα, πίλινα και όλα τα κουζινικά τους για να μην υπάρχει ίχνος από «άρτεμα» δηλαδή καθόλου λίπος ή «λίγδας» γιατί η φιορτή του Δεκαπεντάυγουστου ήταν ιερή, αξιόλογη και αυστηρή νηστεία. Την πρώταυγουστιά έχουμε ακόμη και τις ΔΡΙΜΕΣ. Οι Δρίμες θεωρούνται οι πρώτες έξη ημέρες του μήνα και ο λαός μας τις προληπτικές. Αυτές τις μέρες δεν λούζονται, δεν πλένουν ρούχα από φόβο μήπως και τα φάει το σαράκι, δεν κόβουν ξύλα…σε αυτά τα μέρη θα τους ακούσεις να λένε ότι τετοιες μέρες δεν ακούς να βαράει τσεκούρι.» Του Αυγούστου οι Δρίμες στα πανιά και του Μαρτιού στα ξύλα». Δεν περνάνε από τρίστρατα και απόμερα μονοπάτια γιατί οι αν σας ανταμώσουν οι Δρίμες κακό μεγάλο θα σας εύρει. Πολλοί πιστεύουν πως οι Δρίμες είναι οι δωδεκα μέρες του μήνα και πως η κάθε μια αντιστοιχεί για κάθε μήνα του χρόνου. Γιαυτό τις λένε και «μερομήνια».Πολλοί γέροντες μαντεύουν τον καιρό για όλο το χρόνο ανάλογα με τι καιρό κάνει προμαντεύουν αν θα κάνει καλοκαιριά ή κακοκαιριά, ή αν θα φέρει καλοτυχία ή κακοτυχία.

Αυτά προς το παρών για τον μήνα Αύγουστο…χρόνια πολλα σε όλους και σε όλες, εορτάζοντες και μή. Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ . komianos.wordpress.com

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ, ΜΠΑΝΙΟ ΚΑΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΤΟΥ ΚΑΤΩ ΚΟΠΑΝΑΚΙΟΥ ΣΤΙΣ ΛΙΜΝΕΣ ΤΟΥ «ΜΠΛΟΥΚΟΥΜΠΛΟΥΤΣΟΥ». Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, komianos.wordpress.com

ΜΠΑΝΙΟ  ΚΑΒΟΥΡΙΑ ΨΑΡΕΜΑ ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ, ΣΤΟΥ «ΓΚΛΟΥΚΟΥΜΠΛΟΥΤΣΟΥ»

Σε απόσταση 300 μέτρων από το τελευταίο σπίτι του Λιθερού, εκεί που είναι το γεφύρι στην πέρα ρούγα του Κάτω Κοπανακίου της Ορεινής Τριφυλίας, Συναντιούνται τα ποτάμια  από τις πηγες Σανοβά το λεγόμενο Αγριλαίικο ποτάμι , το Αετοβουναίικο και την πηγή του Μίκαρι, στην συνέχεια ενώνονται με την πηγή του Κρο – Κοπανακι και όλα μαζί χαμηλότερα σμίγουν με τα καθάρια νερά  στην τοποθεσία Μπρουσταίικα που πηγάζουν από την πηγή του Σκορπετσιού, και το Μαλικαίικο ποτάμι που πηγάζει από το κρο – Ιμάδι. Όλα μαζί ενώνονται δύο περίπου χιλιόμετρα πιο κάτω από τις δύο φυσικές πισίνες την μικρή και την μεγάλη γούρνα του ποταμιού, το περίφημο «Μπλουκουμπλούτσου». Στη συνέχεια σε απόσταση 4 – 5 χιλιόμετρα στη θέση διπόταμα ενώνονται με το Αρτικαίικο που πηγάζει από τη Μαχάνα και το Κριτσαίικο ποτάμι. Τα παλιά χρόνια από τα νερά του ποταμού λειτουργούσαν δύο αλευρόμυλοι ο μύλος του Σοφού και ο μύλος του Παπαστασμάτη.  Ακόμη και σήμερα σώζονται μισογκρεμισμένα και ερειπωμένα κτήρια και τα πέτρινα αυλάκια που έφερνε το νερό στους μύλους για να κινούν τις ξύλινες φτερωτές τους και να αλέθουν τα σιτηρά τους. Όπως και τα αυλάκια που πότιζαν τα μποστάνια τους οι κάτοικοι της περιοχής. Σήμερα βέβαια σώζονται ίχνη από αυτά τα αυλάκια και τα περισσότερα κομμάτια τους είναι γεμάτα βάτα, ακαθάριστα και χορταριασμένα. Σήμερα και πάλι οι κήποι

ΠΕΤΡΙΝΟ ΑΥΛΑΚΙ ΠΟΤΙΣΜΑΤΟΣ

ποτίζονται από το ποτάμι αλλά με μηχανές και λάστιχα.  Στην συνέχεια όλο το ποτάμι διασχίζοντας μία απόσταση 16 χιλιομέτρων ανάμεσα σε μαγευτικά καταπράσινα τοπία από βαθύσκιωτα πλατάνια, αδιαπέραστους καλαμιώνες, ιτιές, λυγαριές, πουρναριές, σκίντα και αγριελιές, καταλήγει στην θαλάσσια περιοχή του Καλού Νερού. Είναι καλοκαίρι, ο ήλιος ζεματάει στην κυριολεξία, τα τζιτζίκια τρελαμένα από την καλοκαιρινή λαύρα με το βουϊτό τους, βάλσαμο υπνωτικό για τους κουρασμένους μεροκαματιάρηδες γονείς. Τα πιτσιρίκια καιροφυλακτούν πότε θα αποκοιμηθούν για τα καλά οι γονείς τους, κάθε λεπτό που περνά και η αγωνία τους κορυφώνεται. Επιτέλους ή κούραση και η ζέστη από την μια μεριά και ο ήχος των τζιτζικιών από την άλλη έφεραν το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Η αγωνία τελείωσε… η δράση αρχίζει! Σηκώνονται από τα κρεβάτια τους, και στις μύτες των ποδιών τους προσέχοντας μην κάνουν θόρυβο σηκώνουνε με προσοχή το ξύλινο μάνταλο της πόρτας. Για να κατέβουνε από τα ξύλινα σκαλιά ούτε που το σκέπτονται, στο κατέβασμα κάποιο σκαλί μπορεί να τρίξει και ο θόρυβος θα ξυπνήσει τους νοικοκυραίους. Με προσοχή δρασκελίζουν τα κάγκελα του χαγιατιού και με ένα πήδημα βρίσκονται στην αυλή του σπιτιού. Από εκεί και πέρα όλα τα υπόλοιπα είναι παιχνίδι. Πιο πέρα τα απαραίτητα «εκστρατευτικά» εργαλεία και σύνεργα, η σφεντόνα, το ξύλινο πρωτότυπο καμάκι, τα δόκανα, οι κολοκύθες δεμένες με σχοινί για τους άπειρους κολυμβητές, τα ξύλινα τσιγκλιά και οι κόπανοι για να τρομάζουν τα ψάρια, τα λιναρόδυκτια και τόσα άλλα σύνεργα κρυμμένα κάτω από τις πουρναριές ή τα σκίντα κριμένα Περιμένουν. Με μοναδικό ρούχο ένα σώβρακο από ύφασμα κάμποτο. Για παπούτσια ούτε λόγος, η ξυπολησιά στο μεγαλείο της! Οι πατούσες είχαν σκληρήνει λες και ήταν από σολόδερμα. Πατάγαμε τις αγκορτσές και λύγιζαν τα αγκάθια αντί να μας πληγώνουν, που και που έβλεπες κανένα πιτσιρικά με τσαρούχια από λάστιχα αυτοκινήτων. Μου έλεγε ο Κώστα – Μυλωνάς στο καφενείο της κάτω ρούγας, ότι όλα τα παιδιά ροβολάγαμε προς την πηγή του Κρε- Κοπανάκι, εκεί ήταν και ο τόπος συναντήσεως μας. Με γέλια, καλαμπούρια και χαρούμενα πρόσωπα συναντιώμαστε όλη η μαρίδα εκεί, ο Χρήστος Μαυροειδής, Αρίστος Ματζώρος, ο Γιαννούλης του Χρήστο- Χάση, ο Αντώνη Μπεμπόνης, τα  Τσακόπουλα, τα Παντελάκια, τα χριστοφιλάκια, ο Γιαννη Δριμής ο (Δράτσακας) και τόσα άλλα παιδιά μέχρι και σταθμαίικα από το Πάνω Κοπανάκι ενώνονταν με την παιδοπαρέα. Και όλα μαζί κινούσαμε ακολουθώντας το πέτρινο αυλάκι που ήταν στην αριστερή πλευρά του ποταμού, από το κεφαλάρι στο Κρο- Κοπανάκι με προορισμό τις δύο λίμνες την μικρή και την μεγάλη του «Μπλουκουμπλούτσου». Το μονοπάτι ήταν στενό και είμαστε αναγκασμένοι να βαδίζουμε σε φάλαγγα κατά άνδρα ο ένας πίσω από τον άλλο. Στην διαδρομή κάποια από τα παιδιά ξέφευγαν από την παρέα και απλωνόντουσαν στη θέση «πουρνάρι» ή στη θέση «νησιά» και στον «Άι – Νικόλα» για να μαζέψουν τον απαραίτητο για το ψάρεμα «φλώμο», ένα φυτό με βελούδινα φύλλα και ανθάκια κίτρινα. Μόλις έφταναν στην μικρή λίμνη του «Μπλουκουμπλούτσου» που ήταν πιο ρηχά τα νερά, εκεί άρχιζε ή μάλλον

ΒΟΥΤΙΑ ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ

γινόταν γλέντι. Τα σώβρακα κατεβαίνανε και η ντροπές μπρός στην χαρά του μπάνιου, μένανε πίσω. Χωρίς κόμπλεξ και ταμπού, όλα τα παιδιά ξεβράκωτα βουτάγανε στα κρυσταλλένια νερά της λιμνούλας, το νερό μπούζι, αλλά ποιο παιδί χαμπάριζε από τέτοια. Όποια παιδιά δεν ξέρανε μπάνιο φοράγανε δύο κολοκύθες δεμένες με σχοινί και περασμένες στο στήθος τους για να στέκονται στην επιφάνεια, τα άλλα κολυμπούσανε χωρίς τα βοηθητικά ιδιόρυθμα σωσίβια. Οι πρωτάριδες το βάπτισμα το έπερναν αφού πρώτα τους φορούσαν τις κολοκύθες για ασφάλεια, και στη συνέχεια με μια σπρωξιά εκεί που δεν το περίμεναν έπεφταν στα κρύα νερά της λίμνης, τα υπόλοιπα παιδιά ήταν έτοιμα να επέμβουν αν κάτι πήγαινε στραβά. Άλλος τρόπος για να μάθουν μπάνιο δεν υπήρχε…  Στην επάνω μεριά της βαθειάς λίμνης ήταν ένας μεγάλος πλάτανος  όποιος έριχνε βουτιά από την πάνω μεριά της λίμνης, όλα τα άλλα παιδιά τον θαυμάζανε, ήταν και ο πρώτος, ήταν ο ατρόμητος, ο άφοβος, γιατί  ήταν πιο βαθειά και τα νερά της σκοτεινά και κατάμαυρα, και η θέα τους προκαλούσε φόβο. Ενώ ή επάνω ήταν ξέβαθη. Εκεί τα παιδιά γίνονταν άσσοι στο κολύμπι και ποτέ κανένα παιδί δεν είχε κινδυνέψει να πνιγεί. Όσο για το νερό και στις δύο λίμνες του «Μπλουκουμπλούτσου», ήταν πολύ κρύο παρά την καλοκαιριάτικη ζέστη και ποτέ δεν το βρίσκαμε πεντακάθαρο πάντα με θολωμένα νερά. Βασική αιτία ήταν ότι τους καλοκαιρινούς μήνες δεν έπεφταν αρκετές βροχές και γέμιζαν με το νερό μόνο από την «δέση» του Κρο – Κοπανάκι και από όσο περίσσευε από το Αγριλαίικο ποτάμι. Κατά μήκος στις όχθες δεξιά και αριστερά εκείνα τα χρόνια βουτάγανε τα φύλλα από λίνάρια για να μαλακώσουν, και μετά με ειδική επεξεργασία να τα πλέξουν λιναρένια πανιά, τσουβάλια η και δύκτια. Με συνέπεια το νερό να θολώνει. Και στη δέση οι γυναίκες πλένοντας τις μπουγάδες τους επιδείνωναν την θολούρα του νερού στις λίμνες. Βέβαια αυτά για μας τα παιδιά μπρός την απόλαυση και το παιχνίδι δεν μετρούσαν καθόλου…. Μα σαν βγαίναμε από το παγωμένο  νερό… τρέμαμε σαν τα ψάρια από το κρύο, ούτε πετσέτες για να σκουπιστούμε δεν είχαμε. Στην αριστερή όχθη ήταν δύο μεγάλες πέτρινες πλάκες που τα καλοκαιριάτικα απογεύματα γύρω στις 4-5 ώρα έπεφταν οι ακτίνες του ήλιου και ζέσταινε ο τόπος. Εκεί μαζευόμαστε το ένα παιδί δίπλα στο άλλο και στέγνωνε το παγωμένο κορμάκι μας κάτω από τις ευεργετικές ζεστές ακτίνες. Μετά φορούσαμε το σώβρακό μας, αν το βρίσκαμε… πάντα κάποιος κογιόνης της παρέας εύρισκε την ευκαιρία να μας τα κρύψει και να ψάχνουμε γύρω ξεβράκωτοι σαν τρελοί να τα βρούμε… ήταν και αυτό ένα παιχνίδι γιατί ξέραμε ότι στο τέλος θα μας έλεγε που τα είχε κρύψει. Κάποτε κάποιος είχε κρύψει το σώβρακο ενός παιδιού από το χωριό Αγριλιά και δεν το φανέρωνε με τίποτα, είχανε προηγούμενα και του το φύλαγε «Αρβανίτικο», ούτε τα κλάματα αλλά ούτε και τα παρακάλια έπιασαν τόπο… στο τέλος ξεπάτωσαν ένα καλάθι και το έδωσαν στον «Φρατζόλα» να σκεπάσει την γύμνια του. Κάποτε περνώντας από την δέση κρύψανε για να κάνουνε πλάκα την μπουγάδα της «Μπρουσδούμαινας». Αυτή που κατάλαβε τι είχε συμβεί τους έκανε το χουνέρι και μετά την κυνηγάγανε να τους τα δώσει. Το τι γέλιο είχε πέσει τότε δεν λέγεται, τέτοιες πλάκες τελειωμό δεν έχουν. Ύστερα πέρναμε τα εργαλεία μας και προχωρούσαμε κατά μήκος του ποταμού άλλοι προς την επάνω μεριά και άλλοι προς την κάτω. Πολλές φορές αφού βουτάγαμε με τους άλλους μετά ομάδες – ομάδες εξορμούσαμε για ψάρεμα. Άλλα παιδιά έχωναν τα χέρια τους μέσα σε τρύπες στις όχθες του ποταμού και ψαχουλεύοντας έπιαναν ψάρια μικρά ή μεγάλα, άλλα παιδιά έπιαναν χέλια που εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλά, άλλα παιδιά ψάχνανε για καβούρια που τα ξετρύπωναν από τις τρύπες ή σηκώνοντας με γυμνά χέρια πέτρες μέσα στο ποτάμι και άλλα παιδιά με αυτοσχέδια καμάκια ή μαχαίρια. Οι πιο μαγκιώροι ψαράδες ήταν αυτοί που ήξεραν τις λίμνες που μάζευαν τα περισσότερα ψάρια και είχαν μικρό άνοιγμα στην έξοδο τους. Τέτοιοι ψαράδες ήταν ο Κώστα – Μυλωνάς, ο Αρίστος Ματζώρος, ο Γιάννης Δριμής (Δράτσακας), ο Χρήστος Μαυροειδής κ.α. Έτσι έκλειναν με καλαμωτές την δυνατότητα διαφυγής από δεξιά και αριστερά, και στη μέση τοποθετούσαν σάκο από αραιά πλεγμένο λινάρι με μήκος 1-2 μέτρα, που είχε ένα αρκετά μεγάλο οριζόντιο σχίσιμο στο μπροστινό μέρος. Τότε με τα ξύλινα τσιγλιά και με τα καμάκια έβγαζαν τα ψάρια από τα θολάμια τους και με τα κοπάνια κτύπαγαν την επιφάνεια της λίμνης στέλνοντας τα φοβισμένα ψάρια προς την λιναρένια παγίδα. Το πιο αποδοτικό ψάρεμα όμως ήταν με τον «φλώμο» ή την «Γαλατσίδα». Αφού έκλειναν τελείως με καλαμωτές το άνοιγμα της λίμνης για να μην παρασυρθούν με το ρεύμα τα ψάρια, πέρνανε μία χεριά από φλώμο και στην άκρη του ποταμού τσοκάνιζαν τον φλώμο μέχρι να τρέξει άφθονο ζουμί σαν γάλα. Μετά έριχναν νερό για να τρέξει το ζουμί μέσα στο νερό και το ανακάτεβαν με το νερό της λίμνης. Το τι γινότανε σε λίγο δεν περιγράφετε! Ότι ζωντανός οργανισμός βρισκόταν στην λίμνη φλωμομένος έβγαινε στην επιφάνεια και εμείς μου έλεγαν ο Κώστα Μυλωνάς και ο Γιάννης Δριμής (Δράτσακας), με τα χέρια ή με απόχες τα μαζεύαμε στα σακούλια όσο πιο γρήγορα μπορούσαμε για να μη τα χάσουμε. Τα χέλια τα σκοτώναμε κτυπώντας τα στο κεφάλι και στη συνέχεια τα περνάγαμε στα βούρλα, τα βουτάγαμε μέσα στα κρυσταλλένια νερά του ποταμιού για να μην τα ξεράνει η ζέστη και να διατηρηθούν φρέσκα, μέχρι να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής, προορισμός το τσουκάλι. Εκτός από τις τεχνικές που αναφέρω οι πρωτόγονοι ψαράδες του ποταμού και των παραποτάμων χρησιμοποιούσαν και ένα πιο δημοφιλές ψάρεμα για μικρούς και μεγάλους. Αυτό ήταν το λεγόμενο το «ψάρεμα του παρακλαδιού». Σε κάποιο κατάλληλο σημείο που στένευε το ποτάμι, έσκαβαν ένα παράλληλο ρυάκι στην αρχή αρκετά βαθύ και σιγά σιγά το ρήχαιναν. Μετά έφραζαν την παλιά κοίτη με καλαμωτές λίγο πριν την παράλληλη κοίτη. Και κτυπώντας με ξύλα ή τα χέρια τα ανάγκαζαν να παγιδευθούν στα ρηχά νερά του τεχνικού παρακλαδιού. Τότε υπήρχε πολύ ψάρι πριν δηλητηριασθούν τα νερά από διάφορα απόβλητα. Να φαντασθείς στην «Δέση» έρχονταν και μεγάλοι ψαράδες με καμάκια και ξύλινες «Δέμπλες», ξετρύπωναν τα ψάρια από τις όχθες και τα έπιαναν με τις απόχες, ψάρια να δουν τα μάτια σου. Πολλές φορές φεύγανε έχοντας γεμίσει δύο και τρία καλάθια ψάρια. Πολλές φορές τοποθετούσαν πολύ ελαφριά δίκτυα από κατεργασμένο αραιά λινάρι σε σχήμα κυκλικό και μετά με το σαματά που κάνανε τα ψάρια φοβισμένα έπεφταν στα δίκτυα, οι ψαράδες τα τραβούσαν από τις δύο μεριές με σχοινιά και τα έφερναν στην όχθη. Στην επιστροφή βέβαια περιττό να σου πω μου έλεγαν στο καφενείο ότι αν συναντούσαν κανένα μποστάνι αφύλακτο έπεφταν σαν τις ακρίδες και το ρήμαζαν στην κυριολεξία. Συκιές, μπουρνελιές, αχλαδιές, το αγαπημένο μας φρούτο ήταν τα σταφύλια, άσε που αν βρίσκαμε αφύλακτο κτήμα με αραποσίτια από δύο «λούκια» να έπαιρνε το κάθε παιδί ο νοικοκύρης το άλλο πρωί τράβαγε τα μαλλιά του από την καταστροφή. Στο μεταξύ οι πατεράδες και οι μανάδες είχαν ξυπνήσει και βλέποντας τα αγόρια τους να λείπουν από το σπίτι, έρχονταν αγριεμένοι προς το ποτάμι… αν τα συναντούσαν με τα νεύρα που είχαν θα τα σακάτευαν από το ξύλο. Όμως αυτά ξέροντας την καταιγίδα που ερχόταν έπαιρναν άλλα μονοπάτια και αποφεύγανε το κακό συναπάντημα, μέχρι να περάσει η κακιά η ώρα, το ξύλο βέβαια δεν θα το γλύτωναν… αλλά τι είναι λίγες ξυλιές μπρος το παιχνίδι! Σήμερα το χωριό και η γύρω περιοχές έχουν καταντήσει χωριά γερόντων, τα νέα παιδιά τράβηξαν τον δικό τους δρόμο, οι χαρούμενες παιδικές  φωνές δεν ακούγονται πλέον, τα χωράφια ερήμωσαν, το πέτρινο αυλάκι και το μονοπάτι για το Μπλουκουμπλούτσου πνίγηκαν στα χόρτα, έγινε αδιάβατο και  το ποτάμι βρόμισε από τα λύματα των εργοστασίων, τα πλατάνια που κάποτε ήταν το καμάρι του ποταμιού μας αργοπεθαίνουν, η φυσική του ομορφιά σιγά και αργά δυστυχώς χάνεται… Μια φωνή απόγνωσης υψώνεται. Κάτι πρέπει να γίνει!!… πληγώνει η ερημιά και η λησμονιά!!!

Σας παραθέτω ένα ποίημα με τίτλο «ΤΑ ΚΑΒΟΥΡΙΑ» από το βιβλίο «Τα χωριάτικα»,  του ποιητή και λογοτέχνη πατριώτη μας από το Κοπανάκι Μεσσηνίας, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΕΛΤΕΜΗ (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Παναγιώτη Κ. Παπαδόπουλου)

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΣΥΜΠΑΤΡΙΩΤΗΣ ΜΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Η "ΜΕΛΤΕΜΗΣ"

                     ΤΑ  ΚΑΒΟΥΡΙΑ

ΑΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΕΝ ΕΙΧΑΜΕ ΑΠΟ ΧΑΡΑ ΠΕΤΑΓΑΜΕ, ΤΡΕΧΑΛΑ ΚΑΙ ΜΕ ΦΟΥΡΓΙΑ

ΣΤΗ ΔΡΙΖΑ ΚΑΙ ΣΤΟΥ ΣΑΝΟΒΑ ΣΙΑΠΕΡΑ ΣΚΑΠΕΤΑΓΑΜΕ ΝΑ ΠΙΑΣΟΥΜΕ ΚΑΒΟΥΡΙΑ.

ΓΙΑ ΚΑΒΟΥΡΑΚΙΑ ΜΙΑ ΧΑΨΙΑ, ΜΙΚΡΟΥΛΙΑ, ΤΟΣΟΔΟΥΤΣΙΚΑ

ΜΑΣ ΧΑΝΑΝΕ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΜΑΣ, ΠΟΙΟΣ ΡΩΤΑΓΕ ΤΙΣ ΜΑΝΝΕΣ –

ΠΟΥ ΑΜΑ ΤΑ ΨΕΝΑΜΕ ΜΕΤΑ ΤΑ ΒΡΙΣΚΑΝΕ «ΚΑΛΟΥΤΣΙΚΑ»

ΚΑΙ ΚΑΒΟΥΡΙΝΕΣ ΠΙΑΝΑΜΕ, ΜΕ ΤΟΣΕΣ ΔΑ ΔΑΓΚΑΝΕΣ.

ΑΛΛΟΙ ΣΤΙΣ ΤΡΟΥΠΕΣ ΨΑΧΝΑΜΕ, ΠΕΤΡΕΣ ΑΛΛΑ ΣΗΚΩΝΑΝΕ,

ΜΑΤΩΝΑΜΕ ΚΑΙ ΠΗΓΑΙΝΕ ΤΟ ΚΛΑΜΑ ΤΟΤΕ ΓΟΝΑ,

ΑΜΑ ΚΑΙ ΚΕΙΝΑ ΚΑΠΟΤΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ ΔΑΓΚΩΝΑΝΕ,

ΚΙ ΕΥΡΙΣΚΕ ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΔΟΥΛΕΙΑ ΓΙΑ ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ Η ΝΟΝΑ….

Εργασία : ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, komianos.wordpress.com         

ΜΟΝΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΩΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ (ΒΑΡΥΜΠΟΠΙ) ΟΡΕΙΝΗΣ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ, Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, komianos.wordpress.com

ΜΟΝΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΒΑΡΥΜΠΟΠΙ

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΜΑΡΥΜΠΟΠΙ ΟΡΕΙΝΗΣ ΤΡΥΦΥΛΙΑΣ

Στη Δυτική πλευρά του βουνού Κιάφα που βρίσκεται πάνω από το χωριό Βαρυμπόπι το σημερινό Μοναστήρι και σε ύψος 960 μέτρα, έχουν κτίσει την πετρόκτιστη Ιερά Μονή της Μεταμορφώσεως Του Σωτήρος. Εκεί πρέπει να υπήρξε ναός και στα παλαιότερα χρόνια, όταν υπήρχε το χωριό Μαζάτι, πριν το 1770, όμως υπάρχουν ενδείξεις ότι και από την Μηκυναϊκή εποχή πρέπει να ήταν κτισμένος ναός αφιερωμένος στον Σωτήρα Δία, ίσως για αυτόν τον λόγο οι κάτοικοι των γύρω περιοχών αποκαλούν το μοναστήρι  ο ναός της «Αγιά Σωτήρας». Λέγεται ότι παλαιά υπήρχε ένα πολύ μεγάλο μοναστήρι που υπαγόταν στην Μητρόπολη των Χριστιάνων.  Η τοποθεσία σου εμπνέει αισθήματα ελευθερίας και θείας γαλήνης, αισθάνεσαι ότι αγγίζεις τον Θεό και πλημυρίζει η ψυχή σου με αισθήματα θείας γαλήνης. Κανείς δεν γνωρίζει πότε καταστράφηκε. Ίσως να εγκαταλήφθη  από τους τότε μοναχούς γιατί φοβήθηκαν τους διωγμούς των αλλοθρήσκων, ή διάφοροι επιδρομείς να κατάστρεψαν τον ναό. Με πρωτόγονα μεταφορικά μέσα και εργαλεία εκείνης της εποχής, που διέθεταν οι κάτοικοι του χωριού και των γειτονικών προς αυτό χωριών, με ευλάβεια και υπομονή κατόρθωσαν στην πλαγιά του βουνού να κτίσουν χοντρούς τοίχους με καμάρες, ένα μέρος της αριστερής πλαγιάς χρειάστηκε να σκαφτεί, και το δεξιό να το επιχωματώσουν για να διαμορφωθεί μία μεγάλη πλατεία, καθώς και μία φαρδιά μακρόστενη είσοδος δενδροφυτευμένη από σκιερά καταπράσινα πλατάνια που οδηγεί στον Ναό. Επάνω σε αυτήν την πλατεία έμπειροι τεχνίτες λιθοξώοι έκτισαν μεγαλοπρεπή εκκλησία ψηλοτάβανη σε ρυθμό Βασιλικής μετά τρούλου. Η ακουστική της εκκλησίας είναι τέλεια, σε αυτό βοηθά  ο τρούλος και η αρχιτεκτονική του ναού. Τα κελιά για τους μοναχούς ή τις μοναχές κτιστήκαν  σε τρία ξεχωριστά κτήρια. Τα οποία χάρη στην αγάπη και ευλάβεια των ντόπιων συντηρούνται σε αρίστη κατάσταση μέχρι σήμερα. Στο αριστερό μέρος του Ναού ο επισκέπτης αντικρίζει την πηγή με το κρύο νερό, που πηγάζει μέσα από τα σπλάχνα

Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ Η ΚΡΗΝΗ ΜΕ ΤΟ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟ ΝΕΡΟ. Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ Κοπανάκι Μεσσηνίας

του βουνού Κιάφα, ποτέ δεν έχει στερέψει χειμώνα ή καλοκαίρι. Όταν το 1882 άρχισαν τα έργα ο Παπαδημητρίου Δημήτρης ένα θαυμάσιος ραβδοσκόπος, ήταν αυτός που υπέδειξε το μέρος που θα βρίσκανε το πολύτιμο νερό για να προχωρήσουν οι εργασίες του κτισίματος και των αναγκών τις εργατιάς. Αυτή ήταν και η αιτία που οι συγχωριανοί του έδωσαν τον χαρακτηρισμό «Τρανό – Μήτρος». Με τα πρώτα σκαψίματα ήρθε στην επιφάνεια το πολύτιμο νερό, για να συνεχισθούν οι εργασίες. Αλλά συγχρόνως  βρήκαν και πολλούς τάφους μοναχών, και ίσως κλεφτών και αρματολών που ζητούσαν καταδιωκόμενοι κατά καιρούς λόγω τοποθεσίας, καταφύγιο. Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι κάποτε το μοναστήρι γνώρισε μεγάλες δόξες. Επίσης κατά την διάρκεια των ανασκαφών βρήκαν κοντά στους τάφους των μοναχών πολλά κειμήλια. Ευρήκαν επίσης και τα ερείπια του παλιού μοναστηριού και της Αγίας Τράπεζας. Δίπλα στην πηγή είναι κτισμένη μια κολυμπήθρα, έκεί μέσα βουτούσαν όσους είχαν σωματικά και ψυχικά προβλήματα για να γιατρευτούν από την ασθένειά τους. Το νερό περνούσε μέσα από τον τοίχο της εκκλησίας, και οι επισκέπτες πίνανε νερό από την πηγή που έτρεχε από την κρήνη στο αριστερό μέρος της κεντρικής εισόδου του ναού. Με το πέρασμα του χρόνου η ροή του νερού άρχισε να διαβρώνει τους πέτρινους τοίχους, αποτέλεσμα να διακόψουν το πέρασμα από τον τοίχο από φόβο μήπως και μεγαλώσει η διάβρωση. Η πίστη των χωρικών έχει θεραπεύσει κατά καιρούς πολλούς πιστούς από διάφορες ασθένειες. Πολλοί προσκυνητές έφτιαχναν τις καλύβες τους γύρω από τον χώρο του Μοναστηριού, και έμεναν ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες με τις οικογένειές τους λόγω του θαυμάσιου κλήματος που επικρατούσε στην περιοχή. Το ιστορικό της Μονής έχει ως εξής: Γύρω στο 1879-1880 έκανε την πρώτη του εμφάνιση Ο Άγιος. Με ράσα καλογέρου παρουσιάστηκε σε μια κοπέλα την Διαμάντω Φίλιου από το χωριό, την ώρα που κοιμόταν. Και της είπε αφού της υπέδειξε την θέση: « Πήγαινε να πεις στους ιερείς, τους επιτρόπους και στον Δήμαρχο» (τότε δήμαρχος ήταν ο Παναγιώτης Παπασταμάτης), «Ότι ήρθε ο καιρός να ξαναφτιάξουν την εκκλησία που είναι θαμμένη σε αυτό το μέρος εδώ και πολλά χρόνια». Η Διαμάντω δεν έχασε καιρό και αφού τους πλησίασε τους είπε τι της είχε παραγγείλει ο Άγιος. Αυτοί όμως δεν επίστεψαν ούτε λέξη και αντίθετα την ειρωνεύτηκαν. Η Διαμάντω όμως σε πείσμα όλων συνέχισε να πηγαίνει στο σημείο που της είχε υποδείξει ο Άγιος κάθε γιορτή και σχόλι να προσεύχεται με ευλάβεια μόνη της. Δεν έζησε όμως αρκετά γιατί άφησε τον μάταιο κόσμο πριν αρχίσουν τις εργασίες για τις ανασκαφές. Μετά από λίγο καιρό αφού είχε πεθάνει η Διαμάντω Φίλιου, ένας πολύ αγνός και ευλαβής βοσκός ο Πανάγος Κώνστας – Ανεστόπουλος, ενώ έβοσκε τα ζωντανά του κάποιο μεσημέρι είδε τον Άγιο ντυμένο σαν μοναχό, και του υπέδειξε την τοποθεσία λέγοντάς του να δώσει εντολή για την ανασκαφή, έπειτα εξαφανίσθηκε. Ο Πανάγος σαν πήγε στο χωριό το είπε στους κατοίκους και στον ιερέα το ίδιο βράδυ, αλλά και πάλι αυτοί αδιαφόρησαν. Δεν πέρασαν λίγες ημέρες και καθώς ήταν ανεβασμένος σε ένα δένδρο και έκοβε ξύλα, εμφανίσθηκε πάλι ο καλόγερος, και του έδωσε εντολή να σταματήσει να κόβει ξύλα  από το δένδρο, να τρέξει αμέσως στο χωριό και να επαναλάβει την παραγγελία του. Για δεύτερη φορά ο Πανάγος εισέπραξε την αδιαφορία των κατοίκων. Κάποτε αρρώστησε ο Πανάγος και είδε στον ύπνο του πάλι τον καλόγερο. Όμως αυτή την φορά από την μέση και πάνω φορούσε άμφια και από την μέση και κάτω ήταν κουρελής και ξυπόλυτος! Και του λέει : «Πανάγο μην τρομάζεις. Με βλέπεις έτσι για να σου δώσω να καταλάβεις ότι κάτι μου λείπει…. Μίλα πάλι στους συγχωριανούς σου και τον δήμαρχο και προσπάθησε να τους πείσεις να κάνουν την ανασκαφή στον τόπο που σου είπα και κτίσουν την εκκλησία. Ο Πανάγος αισθάνθηκε να τον διαπερνούν ρίγη και φόβος, του απαντάει : «Εγώ πολλές φορές τους είπα την εντολή σου, αλλά δεν με ακούνε για τι δεν έχουν χρήματα». Ο καλόγερος τότε του

ΕΤΟΣ 1959 Πάνω από την κρήνη του Μοναστηριού.ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ (ΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΝΩΛΗΣ)-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ (ΚΑΤΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗΣ)-Ιερέας ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ -ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ-Ιερέας ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ-ΜΗΤΡΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ (ΤΣΕΡΠΕΣ)-ΜΠΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ-ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ-ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ (ΚΩΣΤΑ-ΠΑΠΠΑΣ)-ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ (ΒΑΣΙΛΗ-ΠΑΠΠΑΣ), Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

λέει: Να τους πεις να κάνουν αρχή και με τα πρώτα σκαψίματα θα βρουν μια καμπάνα με τόσο μεγάλη αξία, που όλα τους τα έξοδα θα καλυφθούν». Τότε ο Πανάγος Κώνστας κάλεσε στο σπίτι του τους ιερείς, τους επιτρόπους και τον δήμαρχο Ζιώτη Παπασταμάτη στο κονάκι του και τους είπε για το όνειρο που είχε δει. Μετά τους είπε να το σκεφτούν καλά, και εάν αδιαφορήσουν πάλι, τότε τους είπε ότι θα ξεκινούσε το σκάψιμο μόνος του μαζί με την οικογένειά του και όποιον άλλο θέλει να βοηθήσει από τους συγχωριανούς. Η επιμονή του Πανάγου σε συνδυασμό με τα λεγόμενα από παλιά της Διαμάντως τους έπεισαν και άρχισαν τις εργασίες στον τόπο που τους έδειξε ο Πανάγος. Όλοι οι κάτοικοι δέκα οκτώ χωριών του τότε δήμου Αετού και Τριπύλας έτρεξαν να προσφέρουν με προσωπική εργασία άλλα και οικονομική βοήθεια τον ιερό σκοπό. Με τις πρώτες ανασκαφές βρήκαν πολλούς τάφους μοναχών και πολλά κειμήλια, πράγμα που δείχνει ότι κάποτε το μοναστήρι γνώρισε μεγάλη ακμή, επίσης βρήκαν και τα θεμέλια του παλαιού ναού και της Αγίας Τράπεζας. Με τα χρήματα εκείνη την εποχή που μάζεψαν από προσφορές των ευσεβών Χριστιανών, έκτισαν την εκκλησία και τα κελλιά των καλογέρων. Επίσης με τα χρήματα που μάζεψαν κατασκευάσθηκε μιά μεγάλη καμπάνα και τοποθετήθηκε στο πλέον κατάλληλο σημείο στην δεξιά πλευρά στην ακρη της πλατείας του Μοναστηριού, όταν κτυπάει ακούγεται καθαρά από πάντού και το βουνό Κιάφα αντιλάλει την ομορφιά του υπέροχου ήχου της. Από τις δωρεές των πιστών περίσσευσε ένα αρκετά μεγάλο ποσό για άλλα έργα του μοναστηριού, ένα από τα αξιολογώτερα  έργα ήταν το Ελληνικό Σχολείο στο χωριό Βαρυμπόπι. Σήμερα η Θεία Λειτουργία γίνεται με εντολή του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Τριφυλίας κάθε Σαββάτο και μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Κατά το παλαιό έθιμο συνεχίζονται οι λειτουργίες μέχρι και σήμερα την Δευτέρα του Πάσχα, την ημέρα της Πεντηκοστής, του Αγίου Πνεύματος και του Αγίου Γεωργίου. Το πανηγύρι γινόταν στις 6 Αυγούστου κάθε χρόνο, οι προσκυνητές ξεκινούσαν από τις γύρω περιοχές για να έλθουν σε αυτόν τον θαυματουργό τόπο, να κάνουν τα τάματά τους, να προσευχηθούν, να βαπτίσουν τα παιδιά τους, να εξομολογηθούν και να μεταλάβουν των Αχράντων Μυστηρίων. Όλοι τους δεν ξεχνούσαν να επισκεφθούν το δένδρο που ο σεβάσμιος βοσκός Πανάγος Κώνστας συνάντησε τον Άγιο, και να κόψουν ένα κομμάτι ξύλο για να φτιάξουν φυλακτά. Σε λίγα χρόνια μου έλεγε Βαρυμπομπαίος θείος μου Γιάννης Καράμπελας (Κατσουλόγιαννης), από το μεγάλο αυτό δένδρο δεν είχε μείνει τίποτα, ούτε και οι ρίζες. Σύμφωνα με την παράδοση ήταν ένα πλούσιο μοναστήρι, με πολλά σιδοπρόβατα, κτήματα με ελιές, αμπέλια και γαϊδουρομούλαρα. Κάτω από την πλατεία υπήρχαν πέτρινες καμάρες, σε αυτές σταύλιζαν τα ζωντανά τους,

τυροκομούσαν το γάλα από τα γιδοπρόβατα, σε άλλες καμάρες αποθήκευαν τα κρασιά τους, σε άλλες τους καρπούς από τα σιτηρά τους και γενικά τα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα τους. Ο Πανάγος Κώνστας χειροτονήθηκε μοναχός, έζησε την υπόλοιπη ζωή του εκεί στο μοναστήρι, είναι δε ο μοναδικός μοναχός που ετάφη στο προαύλιο του μοναστηριού και ο επισκέπτης μπορεί να δει τον τάφο του. Μετά από τον Πανάγο ένας καλός και εργατικός μοναχός τον διαδέχθηκε ο Πανάγος Μπουκουβάλας, λέγεται ότι πέθανε σε ηλικία 100 χρονών. Πάντως πλήθος από ιερείς και επιτρόπους που ο κατάλογος είναι μακρύς, υπηρέτησαν με αφοσίωση, ευλάβεια, αφοσίωση και αγάπη ειλικρινή. Η ομόνοια, η πίστη και η εξυπηρέτηση με χριστιανική αγάπη συντέλεσαν στην ακμή του μοναστηριού. Πολλά τα θαύματα που έχουν συμβεί όλα αυτά τα χρόνια σε ευσεβείς επισκέπτες. Ο Ιερέας Περικλής Καράμπελας μας διηγείται πολλές θεραπείες σε ασθενείς… (ιστορία Ιεράς Μονής Μοναστηρίου (Βαρυμπόπι) Τριφυλίας – 1953. Η ιαματική δύναμη του πηγαίου νερού διαδόθηκε σε όλους τους κατοίκους της Μεσσηνίας… Ο Ιερέας Λάμπρος Θεοδωρακόπουλος μας διηγείται από παλιά πολλά θαύματα θεραπευθέντων ασθενών. Επίσης ο Ιερέας Γεώργιος Καράμπελας αναφέρει πολλά θαύματα που έγιναν στο μοναστήρι στην έκθεσή του την 30-3-1963 και βεβαιώνουν οι Ιεροψάλτες Σταμάτης Μαραβελής, ο Μήτρος Καράμπελας (Μητσο-Μπερνακάκης), ο Γεώργιος Κώνστας κ.α. (Μεταμόρφωση του Σωτήρος Μοναστηρίου Τριφυλίας σελ. 5 – 6 έτος 1963). Στην

ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ 1970-ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΟ ΧΟΡΟ Ο ΙΕΡΕΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ-ΔΕΥΤΕΡΟΣ Ο ΤΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ-Η ΣΟΥΛΑ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ κ.α. Στο προαύλιο της Εκκλησίας-Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ.

φωτογραφία που παραθέτω είναι από ένα πολύ ωραίο χριστιανικό αλλά και παραδοσιακό έθιμο, το έθιμο της ΑΓΑΠΗΣ. Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα και εάν την επόμενη ημέρα έπεφτε η γιορτή του Άη-Γιώργη, τότε οι πιστοί φέρνανε μαζί τους το ψωμί τους, το κρασί τους, διάφορα φαγητά και κόκκινα αυγά για τσούγκρισμα. Άναβαν το κερί τους, γινόταν ο εσπερινός  της Αγάπης και στην συνέχεια στο προαύλιο γλεντούσαν. Τον χορό τον άνοιγε ο Παπάς, με το τραγούδι: ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΥΡΑ ΜΟΥ ΜΑΤΙΑ ΣΗΜΕΡΑ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ – ΣΗΜΕΡΑ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ ΕΥΡΕΘΗ – ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΥΡΑ ΜΟΥ ΜΑΤΙΑ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΠΑΔΕΣ- ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΠΑΔΕΣ  ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΣΑΝ ΔΕΣΠΟΤΑΔΕΣ – ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΥΡΑ ΜΟΥ ΜΑΤΙΑ ΣΗΜΕΡΑ ΟΛΑ ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ-ΣΗΜΕΡΑ ΟΛΑ ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΤΕΚΟΝΤΑΙ ΣΑΝ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ – ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΥΡΑ ΜΟΥ ΜΑΤΙΑ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ Η ΝΥΦΑΔΕΣ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΥΦΑΔΕΣ ΣΤΕΚΟΝΤΑΙ ΣΑΝ ΤΙΣ ΛΑΜΠΑΔΕΣ-ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΥΡΑ ΜΟΥ ΜΑΤΙΑ ΣΗΜΕΡΑ ΤΑ ΠΑΛΗΚΑΡΙΑ  ΣΗΜΕΡΑ ΤΑ ΠΑΛΗΚΑΡΙΑ ΣΤΕΚΟΝΤΑΙ ΣΑΝ ΤΑ ΛΙΟΝΤΑΡΙΑ- ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΥΡΑ ΜΟΥ ΜΑΤΙΑ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΕΣ-ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΕΣ ΕΙΝΑΙ ΛΑΜΠΡΟΦΟΡΕΜΕΝΕΣ…στην φωτογραφία πρώτος στο χορό είναι ο Παπά-Γιώργης Καράμπελας το πάσχα του 1970, ακολουθεί ο Τάκης Γιαννοπουλος, η Τούλα Γιαννοπούλου κ.α. Ο σεβάσμιος αυτός Ιερέας χειροτονήθηκε στον Ναό των Αγίων Αποστόλων στο χωριό Βαρυμπόπι (Μοναστήρι Τριφυλίας) το 1950, και υπηρέτησε ευλαβικά και αδιαλείπτως μέχρι το 1978. Όμως εντυπωσιακό και επιστημονικά ανεξήγητο φαινόμενο είναι ο περίφημος βράχος. Κοντά στην κορυφή του βουνού Κιάφα, ακριβώς πάνω από την θέση του Ιερού της εκκλησίας, ευρίσκεται ένας τεράστιος βράχος βάρους 45 τόνων σε μια πλαγιά με 45 μοίρες κλίση. Δεν στηρίζεται πουθενά, λέγεται ότι παλιά δεν ήταν σε αυτή την θέση αλλά έχει μετακινηθεί περίπου 5 μέτρα λίγο πιο κάτω από την παλιά θέση, και σταμάτησε πάνω σε μια πέτρα μισού κυβικού μόνο, από τότε μέχρι σήμερα παραμένει αμετακίνητος σε αυτή τη θέση, παρά τους ισχυρούς σεισμούς, τις καταρρακτώδεις βροχές, την διάβρωση του εδάφους και τους δυνατούς ανέμους… Ένας διακεκριμένος πολιτικός μηχανικός ειδικευμένος στις στατιστικές μελέτες είπε : «Κανείς μηχανικός δεν θα μπορούσε χρησιμοποιώντας τα σημερινά μέσα και γνώσεις να στηρίξει σε έδαφος με αυτή την κλίση ένα τέτοιο βράχο 45 τόνων σε μια πέτρα μισού κυβικού! Όχι για σειρά ετών, ούτε για λίγες μέρες! Θα ήταν μεγάλη παράλειψη εκ μέρους μου να μην αναφέρω ότι τα έργα έγιναν επί Μητροπολίτου Νεοφύτου και επί δημαρχίας Ζιώτη Παπασταμάτη, Κωνσταντή Σοφού, Γεωργίου Γκότση, Ιωάνου Λυμπερόπουλου, Οικονόμου Ποτόνη και Αθανασίου Σοφού. Όχι ότι και οι μετά από αυτούς προέδροι δεν έκαναν συμπληρωματικά έργα. Κατάλογος δωρητών και ευεργετών δεν έχει δυστυχώς κρατηθεί, πάντως το έργο αυτό δεν έγινε μόνον από τους Βρυμποπαίους αλλά και με την βοήθεια όλων των κατοίκων των 26 περίπου χωριών της γύρω περιοχής και των ευλαβών επισκεπτών από πιο μακρινές περιοχές του Ελλαδικού χώρου.

Εργασία : ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, komianos.wordpress.com

Ο ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ , Ο ΚΥΡ ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ (ΧΟΥΡΧΟΥΡΙΑΣ), Εργασία του ΚΟΜΙΑΝΟΥ ΠΙΠΗ, komianos.wordpress.com

Ο ΚΥΡ ΜΑΝΩΛΗΣ Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΜΑΣ ΚΟΠΑΝΑΚΑΙΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ

 

Ο Κυρ ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ (ΧΟΥΡΧΟΥΡΙΑΣ)

Στο κοντινό χωριό Βαρυμπόπι ζούσαν ο Θεμιστοκλής και η Γιωργίτσα Παπαναγιώτου καλλιεργώντας την κακοτράχαλη Τριφυλιακή γη. Όμως ήρθε η στιγμή που ο τόπος δεν τους βαστούσε άλλο και μετακινήθηκαν όπως και άλλοι πατριώτες τους χαμηλότερα στα περίχωρα του Κοπανακίου. Η καλλιέργεια στα πεδινά πιο εύκολη, κοντά στην περιουσία τους, και περισσότερα μεροκάμματα.  Επέλεξαν σαν τόπο κατοικίας τους την τοποθεσία «Λακαγκούμα», μεταξύ των τοποθεσιών «Ρηγαίικα» και «Καπελιαίικα». Εκεί έκτισαν το πέτρινο σπιτικό τους δύο καμαρούλες όλο και όλο. Μπορεί το κονάκι τους να ήταν μικρό όμως η αγάπη χρύσωνε και ζέσταινε την φτώχια τους και την ανέχιά τους. Το 1921 γεννήθηκε το έκτο παιδί  ο κυρ Μανώλης Παπαναγιώτου, ήταν και το τελευταίο τους παιδί, ο Βενιαμίν της οικογενείας. Μετά από λίγα χρόνια όλη η οικογένεια μετακόμισε στο Κάτω Κοπανάκι γύρω στο 1927-1928. Εκεί τελείωσε τα πρώτα του γράμματα στο πρώτο Δημοτικό Σχολείο του Κάτω Κοπανακίου. Οι γονείς του σαν τελείωσε το δημοτικό σχολείο τον έστειλαν κοντά στα πεθερικά μου, τον Γιώργη και Γιάννη Καράμπελα τους «Μπερνακαίους» ή «Κατσουλογιανναίους», άριστους και γνωστούς τεχνίτες εκείνης της εποχής για να μάθει κοντά τους την τέχνη του τσαρουχιού και του παπουτσιού. Πιστεύω ότι στην φωτογραφία που παραθέτω στο άρθρο μου ο νεαρός που είναι στο κέντρο της είναι ο Μανώλης Παπαναγιώτου. Το 1951 παντρεύτηκε με την Ψαραίισα Δήμητρα Μπούσιου.  «Τούλα». Το 1952 ήρθε στον κόσμο το πρώτο τους παιδί, η Γεωργία υπάλληλο στο Υπουργείο Άμυνας, το 1954 ήρθε ο Κώστας που ακολούθησε το επάγγελμα του πατέρα του, μέχρι και σήμερα διατηρεί φωτογραφείο στην πόλη της Κυπαρυσσίας το «Φώτο Κώστας» και τέλος 1956 γεννήθηκε ο Νίκος που έγινε

ΣΤΟ ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΙΚΟ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΗ ΚΑΙ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΜΑΛΛΟΝ Ο ΜΑΝΩΛΗΣ (ΧΟΥΡΧΟΥΡΙΑΣ) Προσωπικό φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

αστυνομικός. Στο μεταξύ αφού έμαθε την τέχνη του τσαγκάρη καλά, άνοιξε δικό του τσαγκάρικο με πολλούς εργάτες στην δούλεψή του, γύρω στους 15 με 18 μαστόρους, βοηθούς και πωλητές. Οι δουλειές πήγαιναν πολύ καλά, οι μάστορες ευχαριστημένοι και ο κυρ Μανώλης εξαιρετικός εργοδότης. Εκεί που όλα πήγαιναν καλά, μια ξαφνικά απρόσμενη ασθένεια ήταν η αιτία να σταματήσει η επιχείρηση. Οι μάστορες, οι βοηθοί, οι καλφάδες, οι πωλητές έχασαν την δουλειά τους, τα «ρολλά» της επιχείρησης κατέβηκαν. Η κυρά Τούλα έμεινε στο χωριό να φροντίσει την οικογένειά της με κάθε θυσία, τα χρόνια τότε ήταν πολύ δύσκολα ακόμα περισσότερο για μια γυναίκα με πολυμελή οικογένεια. Στην Αθήνα ο κυρ Μανώλης συγχρόνως με την θεραπεία του έπιασε δουλειά σε ένα φωτογραφείο. Τίμιος και εργατικός καθώς ήταν απόκτησε την συμπάθεια του αφεντικού. Ο οποίος όταν του δινόταν ευκαιρία του έδειχνε και κάποιο από τα μυστικά του επαγγέλματος του. Εκείνη την εποχή οι επαγγελματίες δεν έλεγαν εύκολα τα μυστικά τους… και αυτό για λόγους καθαρής εκμετάλευσης. Όπως μου έλεγε ο κυρ Μανώλης τα σύνεργα που χρησιμοποιούσε  το νέο αφεντικό του φάνταζαν στα μάτια του μαγικά. Κάθε πρωί στηρίζαμε την φωτογραφική μηχανή με το τρίποδο, με φόντο το αντικείμενο μπροστά στο οποίο θα πόζαραν οι πελάτες για φωτογράφηση. Κυρίως σε κεντρικές πλατείες ή τοποθεσίες με ιστορική ή τουριστική σημασία Η φωτογραφική μηχανή ήταν τοποθετημένη σε ένα ξύλινο κουτί. Πίσω από το κουτί είχε ένα κατάμαυρο ύφασμα, εκεί χωνόταν ο φωτογράφος σαν ήθελε να τραβήξει μία στάση και το κάλυμμα αυτό τον κάλυπτε μέχρι την μέση. Εκεί είχε μικρές σκαφούλες με διάφορα υγρά, εκεί μέσα βάπτιζε το χαρτί της φωτογραφίας και το κουνούσε μέχρι να εμφανιστεί η «Μαγική» φωτογραφία, προσέχοντας πάντα να τις βαστήξει μέσα στα υγρά όσο χρειαζόταν για να μην του «μαυρίσουν», και το «Πουλάκι» εμφανιζότανε… «αυτό ήταν όλο»! τους έλεγε κάνοντας και το καλαμπούρι του. Ύστερα σκούπιζε με πετσέτα το χαρτί, το έπλενε με καθαρό νερό από τον κουβά που πάντα είχε δίπλα του, κρεμούσε τις φωτογραφίες με μανταλάκια από τον σπάγγο μέχρι να στεγνώσουν και μετά στεγνές της παρέδιδε στους ενδιαφερόμενους. Από τα χρόνια τα παλιά η δουλειά του πλανόδιου φωτογράφου θεωρείτο σπουδαία. Στα παιδικά μας μάτια αλλά και στους απλοϊκούς ανθρώπους φάνταζε κάτι το μαγικό, κάτι το σπουδαίο. Σαν τον μάγο που έβγαζε πολύχρωμα μαντήλια, το κουνέλάκι ή περιστέρια από το καπέλο. Έτσι και αυτός από το μαγικό του ξύλινο κουτί έβγαζε τις μαγικές φωτογραφίες. Πολλές φορές ανάλογα την ιδιότητα του πελάτη ή της απαιτήσεις του το φόντο ήταν και διαφορετικό. Π.χ. για στρατιώτες άλλο, για ερωτευμένους άλλο, για οικογενειακές φωτογραφίες άλλο, κάθε μία στάση έφερε και διαφορετική επιγραφή. Για τα ερωτευμένα ζευγαράκια έγραφε «ενθύμιον αγάπης», για τα στρατιωτάκια έγραφαν «ενθύμιον της τάδε μονάδας», ή «οικογενειακόν ενθύμιον», κ.ο.κ.  Μου έλεγε, γαμπρέ οι περισσότεροι άνθρωποι νοιώθουν αμήχανα όταν γνωρίζουν ότι φωτογραφίζονται και η αμηχανία τους αποτυπώνεται στην φωτογραφία. Για να έχει επιτυχία η στάση πρέπει να την τραβάς όταν δεν το περιμένει ο πελάτης, έτσι βγαίνει φυσική διαφορετικά αλλάζει ο τρόπος έκφρασης, στάσης και δράσης. Καλό είναι να μην γνωρίζει κάποιος την παρουσία του φωτογράφου, πράγμα το οποίο είναι πρακτικά αδύνατον όταν στέκεσαι πίσω από ένα τεράστιο τρίποδο με την μηχανή τοποθετημένη επάνω του. Όμως ο κυρ Μανώλης είχε το χάρισμα και την υπομονή να σε βάζει να ποζάρεις με τον καλύτερο τρόπο, τα σκυθρωπά πρόσωπα εμφανιζόταν χαμογελαστά, τα μελαγχολικά πρόσωπα αποκτούσαν νάζι, τα θυμωμένα  αποκτούσαν όψη χαρούμενη. Είχε γενικά την καλλιτεχνική φλέβα μέσα του. Μακάρι η γυάλινες πλάκες του που αποτύπωσαν στην ασπρόμαυρη επιφάνειά τους τόσες και τόσες στάσεις, πρόσωπα και εικόνες και γεγονότα να σώζονταν μέχρι σήμερα…. Πόσο ανεκτίμητης ιστορικής αξίας γεγονότα, πρόσωπα αγαπημένα και περιστατικά θα είχαν να μας διηγηθούν… φωτογραφίες που μας ταξιδεύουν σε άλλες εποχές γεμάτες νοσταλγία με τις ιδιόμορφες στιγμές τους, γιορτές, γάμοι, βαπτίσεις, χοροί, πανηγύρια, πάντα με την δική τους ομορφιά.  Δυστυχώς μόνο ελάχιστες έχουν διασωθεί από αυτές τις πολύτιμες υάλινες πλάκες. Η φράση «χαμογελάστε βγαίνει το πουλάκι» έχει μείνει παροιμιώδης. Στις μέρες μας έχει αντικατασταθεί από το «Πέστε όλοι μαζί “cheese”… Όταν γύρισε με το καλό έφερε μαζί του και μια φωτογραφική μηχανή, με τον καιρό ασχολήθηκε επαγγελματικά. Αγόρασε νεότερης τεχνολογίας φωτογραφικά εργαλεία. Το τρίποδο έγινε παρελθόν τα ίχνη του έμειναν ζωγραφισμένα επάνω στα πλάγια του γερασμένου αυτοκινήτου του, δείχνοντας την ιδιότητα του ιδιοκτήτη. Ήταν ο μοναδικός φωτογράφος σε όλη την ορεινή Τριφυλία. Με κρεμασμένη την φωτογραφική μηχανή στον ώμο ξεκίνησε από το περίφημο Κυριακάτικο πανηγύρι του Κοπανακίου, από εκεί έγινε γνωστός στην περιοχή. Όπου χαρά, πανηγύρι, γάμος και εθνικές εορτές,  εκεί και ο κυρ Μανώλης. Σε  στιγμές κεφιού όλοι θυμούνται ότι χρειάζονται τον φωτογράφο. Στα γύρω χωριά Κόκλα, Βασιλικό, Ψάρι, Σουλιμά, Αετός, Βρυμπόπι, Αρτίκι κ.α.  όλο και κάποιος χωρικός θα είχε ανάγκη για κάποια φωτογραφία ταυτότητας ή αναμνηστική. Πολλές φορές η πληρωμή γινόταν με αγροτικά προϊόντα. Με αυγά, κανένα κοτόπουλο, λίγο λάδι, στάρι, καμιά σφέλα τυρί ή ότι άλλο είχαν για συναλλαγή. Δεν ήταν και λίγες οι φορές που τις έδινε και βερεσέ, το «τεφτέρι» ας ήταν καλά… Το 1972 αφού τελείωσαν τα παιδιά το σχολείο πήγαν οικογενειακώς στην Αθήνα, εκεί άνοιξαν φωτογραφείο στην κάτω ηλιούπολη. Με την καινούργιο μαγαζί τελειοποίησε και τις γνώσεις του γύρω από το επάγγελμά του, και κοντά του έμαθε την δουλειά και ο γιος του Κώστας. Μετά 10 περίπου χρόνια γύρισε στην αγαπημένη του πατρίδα συνεχίζοντας το επάγγελμα του φωτογράφου. Εδώ και ένα χρόνο που άρχισα να ασχολούμαι παράλληλα με το ιστολόγιο μου, το ιδιωτικό  παραδοσιακό μου λαογραφικό μουσείο και το πραγματικά αξιόλογο φωτογραφικό αρχείο του τόπου. Με πολύ ευαισθησία και τον πρέποντα σεβασμό σιγά σιγά μαζεύω αυτά τα πολύτιμα φωτογραφικά κειμήλια που αποθανάτισε ο κυρ Μανώλης σε όλες τις χαρούμενες στιγμές της ζωής του τόπου μας και σε όλες τις εκδηλώσεις. Κληρονομιά ενός πραγματικού καλλιτέχνη. Εγώ τον γνώρισα λίγα χρόνια πριν πεθάνει, ψιλόλιχνο, πάντα με το χαμόγελο στα χείλη, αρρενωπότατο να τριγυρνά με την φωτογραφική του μηχανή κρεμασμένη μπρος στο στήθος του, έτοιμο να προσφέρει υπηρεσίες σε όποιον του το ζητούσε. Στα γύρω χωριά πήγαινε οδηγώντας το μικρό αυτοκινητό του με την επιγραφή «ΦΩΤΟ ΚΩΣΤΑΣ Καλλιτεχνικές φωτογραφίες» Γάμοι – Βαπτήσεις.Τώρα βρίσκεται παροπλισμένο στην αυλή του πατρικού του σπιτιού, αναμνήσεις του παρελθόντος. Γράφει σε ένα αφιέρωμα της η «Μαλλούσα», Γεωργία Ναούμ Αγγελοπούλου- Παπαβασιλείου: «Κι έρχεται στη μνήμη μου…. Ο κυρ Μανώλης Παπαναγιώτου, ο (Χουρχουριάς). Ο ψιλόλιχνος φωτογράφος μας. Ο καλλιτέχνης! Ο άνθρωπος! Ευγενής, χαμογελαστός, ακούραστος, με το μεράκι, την καλοσύνη, την υπομονή. Είχε το χάρισμα, να σε βάζει να ποζάρεις με τον ωραιότερο τρόπο, για να κρατήσει το τώρα, τι στιγμή που θα γίνεις χθές….». Σε μία άλλη παράγραφό της λέει: «Μπορούσε να πιάσει τα χρώματα, του ουράνιου τόξου! Να φυλακίσει μια ζεστή ματιά, ένα χαμόγελο, ένα δάκρυ, όσα συναισθήματα ξεχείλιζαν και τα κρατούσε σ’εκείνη τη στιγμή. Τη στιγμή που έγινε κι έμεινε μια αλήθεια! Η φωτογραφία του…». Και αλλού γράφει ξεφυλλίζοντας το φώτο – άλμπουμ: « Με απορία και θλίψη παρατηρώ τα σημάδια του χρόνου. Ω! Ναι…

ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΤΟΥ Κυρ ΜΑΝΩΛΗ ΣΕ ΠΑΡΟΠΛΙΣΜΟ, ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ Προσωπικό φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

Ο χρόνος! Αθώος φταίχτης, Σπλαχνικός φονιάς». Για σαράντα ολόκληρα χρόνια ήταν ο φωτογράφος όλων μας, μέχρι που στις 9 Απριλίου 2003 έφυγε από την ζωή ο κυρ Μανώλης, από τότε μέχρι σήμερα ο τόπος ορφάνεψε από φωτογράφο. Θα ήταν παράλειψή μου να μην αναφερθώ στην Πρόεδρο Πολιτιστικού, Πολιτισμικού και Αγροτουριστικού Συλλόγου Κόκλας, Κα Φράγκου Αγγελική. Στο υπέροχο και αξιόλογο αφιέρωμα της αναφέρει μεταξύ άλλων: «Ας σπεύσουμε, οι πολιτιστικοί συλλόγοι της περιοχής Κοπανακίου, Δωρίου και περιχώρων, να συλλέξουμε αυτό το υλικό, με πολύ προσοχή και σεβασμό στην παράδοση. Γιατί έχουμε κοινά σημεία, λόγω καταγωγής μας και λόγω θέσης μας». Και συνεχίζει: « Εμείς το έχουμε ξεκινήσει ήδη, με την δημιουργία Λαογραφικού Μουσείου στο χωριό μας Κόκλα»… Και εγώ σαν ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ,ξεκίνησα με αγάπη και σεβασμό πριν από λίγο καιρό, την συλλογή παραδοσιακών αντικειμένων και φωτογραφικών κειμηλίων. Είναι συγκινητική ή συμμετοχή και προσφορά των κατοίκων της περιοχής μας. Δεν περνά ημέρα που να μην μου προσφέρουν κάτι καινούργιο και δυσεύρετο για να το προσθέσω στην συλλογή του μουσείου μου. Κάποτε συζητώντας με την γυναίκα του Δήμητρα και με τον γιο του Κώστα που διατηρεί φωτογραφείο στην Κυπαρυσσία, τους ζήτησα εάν άφησε δείγματα της δουλειάς του, η απάντηση ήταν απογοητευτικά αρνητική. Όπως αναφέρει η κυρία Φράγκου Αγγελική της είχε δείξει πολλά άλμπουμ με φωτογραφίες μήπως μέσα από αυτές αναγνωρίσει κάποιο γνωστό πρόσωπο. Όμως όπως γράφει μετά από 40 χρόνια στάθηκε αδύνατο να αναγνωρήσει από κάποιο παιδικό πρόσωπο έναν ή μία γνωστή της. Από τις φωτογραφίες που έχω κατορθώσει να μαζέψω είμαι βέβαιος ότι το αρχείο του εάν υπήρχε θα ήταν ένα αξιόλογο και πλούσιο. Εμένα προσωπικά με έχει βοηθήσει πάρα πολύ στο ιστολόγιό μου. Όλοι μας γνωρίζουμε πως η μαγεία της φωτογραφίας είναι αδύνατο να μας αφήνει αδιάφορους, και να μην μας προκαλεί αισθήματα νοσταλγικά. Το επάγγελμα του πλανόδιου φωτογράφου χάθηκε οριστικά, αφού η τεχνολογία προχωράει με άλματα και οι παλιές φωτογραφικές μηχανές έχουν αντικατασταθεί με τις ψηφιακές. Όμως σε πολλά σημεία κεντρικά της πατρίδας μας συναντάμε τους παραδοσιακούς φωτογράφους εκείνης της εποχής… που σε πείσμα στην σημερινή τεχνολογία κρατάνε ζωντανή την τέχνη τους, και δεν είναι λίγοι οι περαστικοί που θα θελήσουν να ποζάρουν μπροστά στον φακό τους για μια αναμνηστική φωτογραφία ακόμη και από περιέργεια για το πώς εμφανίζεται το «Πουλάκι»!!! Πολλοί είναι αυτοί που θα σε θυμηθούν κυρ – Μανώλη διαβάζοντας αυτό το άρθρο. Ας είναι ελαφρό το χώμα που σε σκεπάζει. Αγαπημένε μας και αξέχαστε χαμογελαστέ φωτογράφε.

Εργασία :  ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ , komianos.wordpress.com

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΚΟΠΑΝΑΚΙΟΥ ΤΗΣ ΟΡΕΙΝΗΣ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ, Εργασία ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, komianos.wordpress.com

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΟΠΑΝΑΚΙΟΥ ΤΗΣ ΟΡΕΙΝΗΣ ΤΡΥΦΙΛΙΑΣ

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΚΟΠΑΝΑΚΙ, Αρχείο Φωτογραφικό ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

Γύρω στο 1910 οι πρώτοι κάτοικοι των γύρω συνοικισμών στο Κάτω Κοπανάκι, αισθανόμενοι την ανάγκη να μορφωθούν τα παιδιά τους και να μην μείνουν «ξύλα απελέκητα», και επειδή εκείνη την εποχή με κρύο, βροχή ή με ζέστη τα παιδιά έπρεπε να περπατήσουν αρκετά μεγάλες αποστάσεις, για να πάνε στο Δημοτικό Σχολείο που ήταν στο χωριό Βαρυμπόπι, μέσα από μονοπάτια, ερημιές, ρεματιές και πολλές φορές ορμητικούς χειμάρους. Αποφάσισαν  να νοικιάσουν από κοινού ένα σπίτι στο Κάτω Κοπανάκι, το σπίτι του Μήτσο –

ΩΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΚΑΙ Η ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΞΥΛΟΣΟΜΠΑ

Κώτσου Κυριακόπουλου πατέρα της Τσάνας, αργότερα γυναίκας του μπάρμπα Γιάννη Κοράκη. Πάνω λοιπόν από το κατώϊ ευτυχώς σε ξύλινο πάτωμα, δημιουργήθηκε η πρώτη αίθουσα διδασκαλίας, του Α! Μονοταξίου Δημοτικού Σχολείου Κοπανακίου. Τα θρανία ξύλινα, στριμωχτά κάθονταν τρία παιδιά σε κάθε ένα θρανίο. Αν δεν έφταναν τα θρανία τότε τα παιδιά έφερναν και τα σκαμνάκια τους, ή ένα κουτσουράκι για να καθονται, δεν ήταν λίγες οι φορές που  τα παιδιά παρακολουθούσαν το μάθημα καθισμένα στο πάτωμα. Αν ήθελαν να γράψουν κάτι χρησιμοποιούσαν την πλάκα και το κοντίλι ακουμπώντας την επάνω στα γόνατά τους. Τις παγωμένες μέρες του χειμώνα την αίθουσα του σχολείου την ζέσταινε η ξεχαρβαλωμένη ξυλόσομπα, καθε μαθητής έπρεπε να φέρει ένα κομμάτι ξύλο. Οι μεγαλύτεροι μαθητές μαζεύονταν στην πίσω μερία της τάξης και αφήνανε εμάς τους μικρούς κοντά στην σόμπα. Ο πρώτος δάσκαλος ήταν ο παπα-Σακκάς. Στο νέο σχολείο στην πέρα ρούγα στον Λιθερό ο επόμενος δάσκαλος ήταν ο Παναγιώτης Ρήγας (Λούβας). Ένας δάσκαλος που αγαπούσε την δουλειά του, σεβότανε τα παιδιά και οι προσπάθειες που κατέβαλε να τα μορφώσει έποιασαν τόπο στην μελλοντική ζωή τους. Μπορεί κανείς να φαντασθεί πως σε ένα δωμάτιο 8 χ 6 μέτρα χωρούσαν 60 παιδικές ψυχούλες; Σαν έμπαινε ο δάσκαλος μέσα στην αίθουσα και άρχιζε το μάθημα, βελόνα να έπεφτε θα την άκουγες, τέτοια ησυχία επικρατούσε στην τάξη. Και μόνο η θέα 4 – 5 βεργών από λυγαριά ή αγριλιά μάλιστα, ήταν αρκετή για να αποτρέψει οποιοδήποτε παιδί για να κάνει κάποια αταξία. Καλός δάσκαλος τον παλιό καλό καιρό ήταν ο αυστηρός, ο σοβαρός, και με… «βαρύ χέρι». Καλός δάσκαλος ήταν αυτός που μόλις αγρίευε και πλησίαζε τους άτακτους μαθητές, εκείνα τρομαγμένα σκέπαζαν τα κεφαλάκια τους με τα χέρια τους, για να προφυλαχτούν  από κάποιο αδέσποτο χαστούκι ή τράβηγμα στα αυτιά. Μου έλεγαν οι παλιοί «Μόλις αγρίευε ο δάσκαλος από τον φόβο μας κατουρούσαμε μελάνι»….

ΡΗΓΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ,

ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΑΓΓΕΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ-ΩΡΑ ΣΥΣΣΙΤΙΟΥ Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

Μου έλεγαν πώς τα περισσότερα παιδιά είχαν γευθεί την γλύκα της βέργας του δασκάλου…. Μετά από κάθε ξυλιά χώνανε  τα χέρια τους μέσα στις τσέπες τους γιατί ο πόνος ήταν τσουχτερός και ανυπόφορος, άλλα τα έχωναν στις μασχάλες τους. Στο σπίτι όμως δεν λέγανε ποτέ τίποτα για τις ξυλιές που είχανε φάει, ή για τις αταξίες, γιατί θα τρώγανε το ξύλο της… χρονιάς τους. Πάντως κατά κοινή ομολογία η τιμωρία τους έκανε και καλό. « Όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος.» έλεγαν οι παλιοί, παρά τις σημερινές απαγορεύσεις των παιδοψυχολόγων. Ή αυτός που είπε ότι : «Το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο»! Οι τσάντες ήταν υφασμάτινες, ραμμένες στο χέρι η σε ραπτομηχανή με δύο χεράκια. Μέσα ένα  βιβλίο το απαραίτητο αναγνωστικό, δύο τρία τετράδια, η απαραίτητη «πλάκα» με το κοντίλι και το σφουγγαράκι. Και έγώ στο σχολείο που πήγαινα στο Ναύπλιο θυμάμαι τον Δάσκαλο τον Δρούγκα και τον Κουβούση. Είμουν από τους ατίθασους μαθητές, δεν περνούσε ημέρα που να μην κάνω και μια σκανταλιά ή κάποια «κοπάνα». Συχνά μου ζητούσε να του φέρω μια βέργα λεπτή, γερή και εύκαμπτη συνήθως από λυγαριά ή αγριλιά. Μόλις του την πήγαινα μου έλεγε: «Άνοιξε τις παλάμες σου» και…. Χραπ! μου έριχνε από μια και στις δύο παλάμες, «Όχι ότι έκανες τίποτα κακό Κομιανέ, αλλά για αυτό που είμαι σίγουρος ότι πρόκειται να κάνεις…. ». Το 1920 ο συγχωριανός μας

ΠΑΠΑΤΣΩΡΗ ΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΑΥΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜ.ΣΧΟΛΕΙΟΥ Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

Παναγιώτης Ματζώρος δώρισε ένα κομμάτι οικοπέδου για να κτιστεί το Α! μονοτάξιο Δημοτικό Σχολείο του Κάτω Κοπανακίου. Με εντολή του γέρου Καλαντζάκου Υπουργού το 1921 δόθηκε η άδεια να κτιστεί το σχολείο. Με χρήματα των χωρικών και χωρίς καμία κρατική οικονομική βοήθεια, οι κάτοικοι του Κάτω Κοπανακίου με πάθος, προσωπική εργασία και βοήθεια το πήραν στα ζεστά, άλλος μετέφερε πέτρες, και οικοδομικά υλικά. Βασική βοήθεια προσέφεραν τα κάρα εκείνης της εποχής και οι άνθρωποι που έκοβαν κυπαρύσσια για «πατερά» και τα λιάνιζαν σε σανίδες. Μάστορες ζηλευτοί από το χωριό Πιτσά και την Μουριατάδα. Το αποτέλεσμα ήταν να κτίσουν μία αίθουσα πετρόκτιστη με κεραμιδένια στέγη και γραφείο για τον δάσκαλο. Το σχολείο και οι μαθητές μεταφέρθηκαν στο νέο κτήριο. Το σχολείο λειτουργούσε και πρωί και απόγευμα όπως μου έλεγαν οι κάτοικοι. Το κουδούνι κτυπούσε στις 08.15 το πρωί με διάλλειμα ένα τέταρτο στις 10.00 και στις 12.00 σταματούσε. Ύστερα λειτουργούσε ξανά από τις 3.00 μ.μ. έως τις 5.00 μ.μ. χωρίς διάλλειμα και σε όλη την διάρκεια της εβδομάδας, ακόμη και την ημέρα του Σαββάτου λειτουργούσε το σχολείο. Την Κυριακή οι μαθητές ήταν υποχρεωμένοι να πηγαίνουν για εκκλησιασμό.  Γύρω

ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΕΙΣ ΔΙΤΑΞΙΟΝ ΔΗΜ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

στο 1935-6 θυμάται ο μπάρμπα  Κώστας Μυλωνάς στην εθνική εορτή της 25^ης Μαρτίου τα παιδιά του σχολείου πήγαιναν για εκκλησιασμό στον ναό του Άϊ Γιάννη στη γραμμή ανά τριάδες, και μπροστά όλο καμάρι ο ίδιος να κρατά την Ελληνική σημαία, σημαιοφόρος λόγω ύψους. Τέλος μετά τον πόλεμο δημοσιεύθει στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, Διάταγμα περί προαγωγής Δημοτικού Κάτω Κοπανακίου 1… Εν Αθήναις τη 11 Φεβρουαρίου 1956 αριθμ. Φύλου 53 τεύχος πρώτον. Προάγομεν το 1/ξιον Δημοτικόν Σχολείον Κάτω Κοπανακίου της εκπαιδευτικής περιφέρειας Τριφυλίας εις 2/ξιον. Εν Αθήναις 6 Φεβρουαρίου 1956.  ΠΑΥΛΟΣ  Β.  Υπουργοί επί συντονισμού.  Α. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ.    Επί οικονομικών  Α. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ.  ΕΠΙ ΕΘΝ.ΠΑΙΔΕΙΑΣ Κ.Λ.Π.  Α.  ΓΕΡΟΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ.  Σε αυτό το σχολείο έρχονταν για αρκετά χρόνια και από το επάνω Κοπανάκι μαθητές, μέχρι που έφτιαξαν άλλο Δημοτικό στο Πάνω Κοπανάκι εκεί που βρίσκεται το σημερινό Δημοτικό σχολείο του Κοπανακίου. Μετά πόλεμο του 1940 ο δάσκαλος

ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜ.ΣΧΟΛΕΙΟΥ Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΗΓΑΣ γύρω στο 1945 βγήκε στη σύνταξη και ανέλαβε καθήκοντα η ΠΑΠΑΤΣΩΡΗ ΣΟΦΙΑ μέχρι το 1958, μετά ανέλαβε καθήκοντα δασκάλου ο ΑΓΓΕΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ και η ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ το 1959. Τον Φεβρουάριο του 1960 ο Γιάννης Ματζώρος ζήτησε 3.000 δραχμές για να πουλήσει το υπόλοιπο οικόπεδο. Οικονομικά ο κόσμος τα έφερνε δύσκολα, ο Αποστόλης Παυλόπουλος πάντα μπροστάρης έδωσε 700 δραχμές, τα πεθερικά μου οι Καραμπελαίοι Γιώργης και Γιάννης (Κατσουλογιανάκια) έδωσαν 400 δραχμές. Συγκινητική όμως ήταν η προσφορά του δάσκαλου του Αγγελή Αναγνωστόπουλου και της δασκάλας Χαρίκλειας Αντωνοπούλου, ΕΔΩΣΑΝ ΤΟ ΜΙΣΘΟ ΕΝΟΣ 15ΗΜΕΡΟΥ 600 ΔΡΑΧΜΕΣ ο καθένας ξεχωριστά  ο Αγγελής και η Χαρίκλεια για την αγορά του οικοπέδου, και το υπόλοιπο ποσό συμπληρώθηκε από χρήματα που είχαν μαζέψει με έρανο από διάφορους κατοίκους στη γύρα. Όλος ο κόσμος μικροί και μεγάλοι βοηθούσαν σαν είχαν χρόνο για να φτιαχτεί το σχολείο. Άλλοι μετέφεραν πέτρες, υλικά οικοδομής για κτίσιμο, στην πέτρα μάστορης ο μάστρο Παναγιώτης Μπόρας, άριστος Λαγκαδιανός τεχνίτης από το Σέρβου Αρκαδίας, ο μάστρο Χρήστος Κωνσταντόπουλος μαγκιώρος πετράς απο τα Λαγκάδια το χωριό Σέρβου και ο Δημήτριος Κοντούλης ή(Μήτσο – Μαστορας) και αυτός Λαγκαδιανός την καταγωγή. Ο Αποστόλης Παυλόπουλος, ο Γιάννης Μπρούστης, ο Παπαθανάσης Δημόπουλος, ο Αλέξης Μπρούστης, οι Καραμπελαίοι και τόσοι άλλοι. Κόβανε τα κυπαρίσσια με τα χειροπρίονα από το «Γκλουκουμπούτσου» και τα μετέφεραν με τα κάρα τους οι  Ματζωραίοι, Μπρουσταίοι, Καπελιαίοι, Σοφαίοι κ.α. ή χρησιμοποιούσαν  τα γαϊδουρομούλαρα. Άλλα ξύλα για πατερά και άλλα για σανίδες για το πάτωμα και την στέγη. Ο δρόμος γέμιζε από παιδιά το πρωί στον πηγαιμό και το μεσημέρι στον γυρισμό. Μου έλεγε ο Καράμπελας ο Μήτρος, μόνο από το «Ραχηντούρ» κάθε πρωί ξεκινούσαν 20 παιδιά. Συνολικά πρέπει να είχε το σχολείο γύρω στους 70 με 80 μαθητές μία θάλασα από μαθητές. Για λίγο διάστημα ήρθε δασκάλα η Ευσταθία Πανουσάκη ένα 6μηνο περίπου,  και λίγο αργότερα ήρθε δάσκαλος γύρω στο 1962 ο ΤΣΑΜΑΚΛΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ και μετά πέντε χρόνια μετετέθει στο Δημοτικό σχολείο του Πάνω Κοπανακίου. Το δυναμικό του σχολείου με την πάροδο του χρόνου μειώθηκε σημαντικά, έφτασε κάποια στιγμή στην πρώτη δημοτικού να είναι ένας μαθητής μόνο, ο Λεωνίδας του Σωτήρη Πετρούλια. Άλλο που δεν γύρευε ο τότε γραμματέας Γιάννης, βρήκε ευκαιρία να το γράψει δεύτερο δημοτικό ενώ ήταν το πρώτο του Κοπανακίου. Έγιναν βέβαια έντονες διαμαρτυρίες από τους κατοίκους αλλά ήταν αργά….  με αποτέλεσμα  το 1964 με το  έγγραφο  ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ .  ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ ΣΤΟΙΧ.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΙΣ Β ΔΙΘΕΣΙΟΝ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

ΕΚΠ/ΣΕΩΣ Αριθμ. Πρωτ. : 284,  Εν ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ τη 8 Φεβρουαρίου 1964.  Ανακοινώνουμε υμίν ότι το 2/θέσιον Δημοτικό Σχολείο Κάτω Κοπανακίου ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΘΕΙ ΕΙΣ 2^ον 2/ΘΕΣΙΟΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΝ ΣΧΟΛΕΙΟΝ.  Ο Διευθυντής   ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΣΙΡΟΣ.  Ενδιάμεσα εργάσθηκαν και άλλοι δασκάλοι και δασκάλες αλλά για μικρά χρονικά διαστήματα. Όπως ο δάσκαλος ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ γύρω στο 1967, εν συνεχεία η δασκάλα ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΑΜΑΝΤΩ γύρω στο 1975, μετά ο σύζηγός της δάσκαλος ΧΑΤΖΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ γύρω στο 1976, και τέλος ο δάσκαλος ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΟΘΩΝΑΣ μέχρι το έτος 1982 που το σχολείο του Κάτω

ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΔΗΜ.ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

Κοπανακίου με τελεσίδικη απόφαση της ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ  στις 8 Φεβρουαρίου 1982 και αριθμό πρωτοκόλλου 2,1/1147 Κυπαρυσσίας. Γνωστοποιούσε ότι με το Π.Δ. υπ΄αριθμ. 598/82, το Α! 2/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Κοπανακίου συγχωνεύτηκε με το Β! 5/θέσιο Δημοτικό σχολείο σε ένα 5/θέσιον,  με την ονομασία 5/θέσιον Δημοτικόν Σχολείον Κοπανακίου. (Υπογραφή) : Ο Προϊστάμενος   ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Γ. ΧΕΛΗΣ.  Το κτήριο οι κάτοικοι το είχαν δωρίσει στην εκκλησία του Άϊ Γιάννη για να έχει όφελος τα ενοίκια. Το τότε εκκλησιαστικό συμβούλιο είχε πάρει απόφαση να το πουλήσει για 5.000 δραχμές. Ευτυχώς πάλι με παρέμβαση και ενστάσεις του Αποστόλη Παυλόπουλου  του Γιώργη Καράμπελα (Κατσουλόγιαννη), και του Γιώργη Σοφού (Ντίντιρη), απετράπη αυτή η απόφαση και το νοικιάσανε στην οικογένεια του Μήτσο Μάλεση με ενοίκιο, να μένει εκεί με την οικογένειά του και να το συντηρεί για να μη καταστραφεί τελείως. Στο παραδοσιακό οικογενειακό μου μουσείο στο Κάτω Κοπανάκι σώζεται ο μαυροπίνακας της Δυτικής τάξεως, η ξύλινη έδρα, το τραπέζι του δασκάλου, λόγω χώρου κράτησα  δύο μόνο ξύλινα θρανία και το κυριώτερο, έχω στην κατοχή μου τις δύο Ελληνικές σημαίες του Δημοτικού Σχολείου του Κάτω Κοπανακίου. Ένα από τα κειμήλια που ξέχασα, εγκαταλείποντας την προσπάθεια του Εκπολιτιστικού συλλόγου να διακοσμήσουμε με παραδοσιακά κειμήλια, «συγκινητικές» πραγματικά  προσφορές των κατοίκων, την μία αίθουσα. Και την άλλη σε πιστό αντίγραφο της τότε τάξης, ήταν η παλιά ξεχαρβαλωμένη ξυλόσομπα που

ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΑΙ ΣΟΦΙΑ ΠΑΠΑΤΣΩΡΗ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΔΗΜ.ΣΧΟΛΕΙΟ Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

ζεσταινόντουσαν οι μαθητές του σχολείου. Δεν γνωρίζω αν ο σύλλογος «Λιθερός» την έχει φυλάξει σε κάποια γωνιά. Πάντως προς αποφυγή παρεξηγήσεων, όλα αυτά τα κειμήλια τα βρήκα από κατοίκους που τα είχαν φυλάξει ως κόρη οφθαλμού στα σπίτια τους. Οι σχολικές τάξεις ήταν τελείως άδειες χωρίς την παραμικρή ένδειξη ότι κάποτε εκεί λειτουργούσε Δημοτικό σχολείο. Πάντως διαβάζοντας στο litheros blog για το Δημοτικό σχολείο, δεν το κρύβω και σε εμένα προσωπικά αλλά και σε πάρα πολλά στελέχη του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Κοπανακίου, αλγηνή αίσθηση έκανε και προκάλεσε δυσμενέστατα σχόλια τα οποία δεν κολακεύουν καθόλου τον σύλλογο του Λιθερού. Πρώτον για την παράλειψη να αναφερθούν στο έργο του  Εκπολιτιστικού Συλλόγου Κοπανακίου, και στο πόσο συνέβαλε οικονομικά και πολιτιστικά στην ανάδειξη και  στην ανακαίνηση του Δημοτικού σχολείου, λίγο πριν τους χορηγηθεί το κτήριο του σχολείου προς χρήση. Το μικρό χρονικό διάστημα που ανέλαβε με συμφωνητικό την χρήση του κτηρίου πολύ πριν τον σύλλογο του Λιθερού. ΚΑΙ ΘΕΛΩ

Ο ΑΓΓΕΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΜΟΙΡΑΖΕΙ ΤΟ ΠΡΩΪΝΟ ΣΥΣΣΙΤΙΟ Φωτογραφικό αρχείο ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

Η ΜΑΛΛΟΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΟΤΙ Η ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΣΚΟΠΙΜΩΣ!!!… Πάντως καλό είναι να γίνει γνωστό σε κάθε ενδιαφερόμενο ότι : Οι εργασίες για την εσωτερική διαρίθμηση των χώρων, το γκρέμισμα των τοιχίων, το στοκάρισμα, το βάψιμο των αιθουσών, τα σιδερένια κάγκελα στα παράθυρα για την προφύλαξη του χώρου, το στρώσιμο με τσιμέντο των δαπέδων και των δύο αιθουσών (αλφάδιασμα), η τοποθέτηση πλακιδίων και στις δύο αίθουσες, με ότι αυτό συνεπάγεται, δηλ. κόλλες, στόκους, εργατικά, μεταφορικά. ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΓΊΝΕΙ ΣΤΟ ΖΕΥΓΟΣ  ΓΡΗΓΟΡΗ  ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΗ  ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΔΥΟ ΚΛΗΜΑΤΙΣΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΨΥΞΗΣ- ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΑΙΘΟΥΣΕΣ του σχολείου. Όπως επίσης η παράλειψη ονομάτων μαθητών που διέπρεψαν σαν πολίτες και στρατιωτικοί πέραν των ονομάτων που αναφέρονται στο άρθρο του litheros Blog. Ένας από αυτούς ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΕΛΙΟΣ διοικητής αεροπορίας στρατού, αποστρατευθείς με τον βαθμό του Στρατηγού. Ο διαπρέψας ως πολιτικός μηχανικός Αλέκος Μπερεδήμας. Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ φαρμακοποιός, Η ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑ φαρμακοποιός που από το 1977 προσφέρει αδιαλλείπτως και ανελλειπώς της υπηρεσίες της στην κωμόπολη Κοπανακίου και των γύρω περιοχών. Παράλλειψη ότι σε αυτό το σχολείο έχει μορφωθεί  η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΡΑΜΜΟΥ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ επί πολλά χρόνια διαπρέψασα ως Γυμνασιάρχης και Λυκειάρχης. Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΠΕΛΙΟΣ  που προήχθει στον βαθμό του Πυράρχου και αναλαμβάνει από τον Φεβρουρίου 2011 Διοικητής στην πυροσβεστική υπηρεσία Καλαμάτας. Το komianos Blog τον συγχαίρει και του εύχεται και σε ανώτερα. Θα παρακαλούσα τους επισκέπτες του ιστολογίου για οποιαδήποτε παράλειψή μου να με ενημερώσουν ή μέσω E–mail karkom@otenet.gr ή στα σχόλια του άρθρου μου.

Με εκτίμηση, ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ

Ευχαριστώ τους : Αποστόλη Παυλόπουλο, Σοφού Σπυρούλα, Κώστα Μυλωνά, τον Καράμπελα Μήτρο, την γυναίκα μου Αγγελική Καράμπελα, την Γεωργία Χριστοφιλοπούλου και όλους όσους μου πρόσφεραν φωτογραφικό υλικό, για να συνεχίσω την παράδοση του τόπου μας. Επίσης ζητώ συγνώμη εάν ενόχλησα κάποιον ή κάποιους. Η αλήθεια και οι παραλείψεις όμως πρέπει να λέγονται και οι προσπάθειες να επιβραβεύονται. Παραθέτω ένα ποίημα απλότητας και αγάπης της χιλιανής δασκάλας Γαβριέλα Μιστράλ.

ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ

Χιλιανή δασκάλα, βραβείο Νόμπελ 1946 Η προσευχή του Δασκάλου (Γαβριέλα Μιστράλ) Χιλιανή δασκάλα, βραβείο Νόμπελ 1946 Δώσε μου, Κύριε, απλότητα και βάθος. Κάνε να μην είμαι περίπλοκος, ούτε κοινότυπος στο καθημερινό μου μάθημα. Κάνε να υψώνω τα μάτια πάνω από το πληγωμένο μου στήθος μπαίνοντας κάθε μέρα στην τάξη μου. Ας μη φέρνω μαζί μου στην έδρα τις μικρές μου υλικές μέριμνες, τις κωμικές λύπες μου. Κάμε το χέρι μου ελαφρότερο στην τιμωρία και απαλότερο στο χάδι. Ας επιπλήττω απρόθυμα για να ‘μαι βέβαιος πως τιμωρώ από αγάπη. Το πλινθόκτιστο σχολείο μου ας είναι καμωμένο από πνεύμα. Οι φλόγες του ενθουσιασμού μου ας γεμίζουν τη φτωχή του είσοδο, τη γυμνή αίθουσα του. Η καρδιά μου ας είναι στήλη του, η πιο δυνατή και η θέληση μου χρυσάφι καθαρότερο απ’ τις κολώνες των πλούσιων σχολείων.

Εργασία : ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ, komianos.wordpress.com